Νευρική ανορεξία – Συμπτώματα και αντιμετώπιση

Γράφει ο Παπακωνσταντίνου Θεόδωρος

Το ποσοστό των ατόμων που υποφέρουν από κάποια διαταραχή λήψης τροφής έχει αρχίσει και αυξάνεται επικίνδυνα τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Στις διαταραχές αυτές περιλαμβάνονται η νευρική ανορεξία, η βουλιμία αλλά και τα αδηφαγικά επεισόδια (υπερβολική κατανάλωση τροφής σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα).

Από τις παραπάνω διαταραχές η νευρική ανορεξία αποτελεί και το μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία των ατόμων που πάσχουν από αυτήν (υψηλότερα ποσοστά παρατηρούνται σε γυναίκες). Η νευρική ανορεξία έχει πολυάριθμες επιπλοκές. Η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι ο θάνατος, ενώ έχει τα υψηλότερα ποσοστά θανάτου από όλες τις πνευματικές ασθένειες γύρω στο 5%.

Η αιτιολογία της νευρικής ανορεξίας είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη καθώς η ασθένεια αυτή επηρεάζεται από βιολογικούς, γενετικούς, προσωπικούς, οικογενειακούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα της νευρικής ανορεξίας περιλαμβάνουν:

· Απώλεια βάρους

· Αμηνόρροια

· Απώλεια όρεξης

· Ναυτία

· Κοιλιακός πόνος

· Διαταραχές ύπνου

· Αφυδάτωση

· Απώλεια τριχών κεφαλής

· Δέρμα ξηρό με «βρώμικη» όψη

· Lanugo (χνούδι στο πρόσωπο)

· Τρίχωση στέρνου και κοιλιακής χώρας

· Υποθερμία

· Βραδυκαρδία

· Υπόταση

· Οιδήματα κάτω άκρων

· Οδοντική διάβρωση

· Ζαλάδα και αδυναμία συγκέντρωσης

· Μείωση μυϊκής μάζας

· Μειωμένη κινητικότητα λεπτού εντέρου à δυσκοιλιότητα

· Καθυστέρηση ήβης

Η βάση της θεραπείας της νευρικής ανορεξίας είναι η κατάλληλη επαναπροσέγγιση του ασθενούς με το φαγητό, η αποκατάσταση ενδεδειγμένων διατροφικών συνηθειών και η εκπαίδευση του σε θέματα διατροφής. Στα πλαίσια της διαδικασίας αυτής συνίσταται:

• Να λαμβάνονται μικρά και συχνά γεύματα (με τρόφιμα πλούσια σε θερμίδες και πρωτεΐνη). Η έναρξη αποκατάστασης επαρκούς σίτισης μπορεί ωστόσο να γίνει και με κατανάλωση 3 γευμάτων, αν και τα ενδιάμεσα σνακ μπορεί να ανακουφίσουν αίσθημα φουσκώματος (από τη στιγμή που η τροφή θα κατανέμεται σε περισσότερα γεύματα).
• Να σερβίρεται το φαγητό σε μικρά-μέτριου μεγέθους πιάτα και να υπάρχει πάντοτε ποικιλία τροφίμων στο τραπέζι (κυρίως πιάτο – σαλάτα – φρούτο).
• Να δημιουργείται ευχάριστη ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια του γεύματος με χρήση ποικιλίας αρωμάτων, χρωμάτων και υφής των τροφίμων και απαλή μουσική.
• Να συμμετέχει ο ασθενής στην διαδικασία αγοράς φρούτων/ λαχανικών και σχεδιασμού των γευμάτων.
• Να συμμετέχει ο ασθενής στη διαδικασία παρασκευής του φαγητού, ώστε να το προετοιμάσει με τον τρόπο που αυτός επιθυμεί.
• Να εφαρμόζονται τεχνικές χαλάρωσης πριν τα γεύματα.
• Να καταναλώνονται τουλάχιστον 2 μερίδες γαλακτοκομικών ημερησίως, προς κάλυψη των αναγκών του ασθενούς σε ασβέστιο και φώσφορο.
• Να καταναλώνονται τρόφιμα με πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, όπως είναι τα γαλακτοκομικά, το κόκκινο και το λευκό κρέας, τα ψάρια.
• Να λαμβάνεται επαρκής ποσότητα φυτικών ινών από δημητριακά, φρούτα και λαχανικά, προς ανακούφιση προβλημάτων δυσκοιλιότητας.
• Να λαμβάνονται ορεξιογόνα (π.χ τροφές πλούσιες σε ζάχαρη-λίπος) σε προχωρημένο στάδιο νευρικής ανορεξίας (κατόπιν υποδείξεως του θεράποντος ιατρού).

Είναι επιτακτική ανάγκη να κατανοήσει  ο ασθενής ότι η έννοια της αύξησης βάρους συμπεριλαμβάνει εναποθήκευση γλυκογόνου στους μύες, αποκατάσταση της ισορροπίας υγρών/ ηλεκτρολυτών, αύξηση της άλιπης-μυϊκής μάζας σώματος και ενίσχυση/ αποκατάσταση – στα φυσιολογικά πλαίσια – του λιπώδους ιστού του σώματος.

Παπακωνσταντίνου Θεόδωρος

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Msc στην Αθλητική Διατροφή

Απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών