13 Οκτωβρίου 2018

13η Οκτωβρίου: Διεθνής ημέρα Μείωσης των Φυσικών Καταστροφών

Η Διεθνής Ημέρα Μείωσης των Φυσικών Καταστροφών καθιερώθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών το 1989 και αποτελεί μια πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών και ειδικότερα της Διεθνούς Στρατηγικής Μείωσης Καταστροφών (ISDR).Στις 21 Δεκεμβρίου 2009 με το ψήφισμα 64/200 αποφασίστηκε να οριστεί η 13η Οκτωβρίου ως η Διεθνής ημέρα Μείωσης των Φυσικών Καταστροφών. Την ημέρα αυτή διοργανώνονται εκδηλώσεις και διάφορες δράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο που έχουν ως στόχο την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού και την απόκτηση της σχετικής παιδείας για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων των καταστροφών μέσω ενεργειών πρόληψης και ετοιμότητας.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ
Μία φυσική καταστροφή είναι η συνέπεια ενός φυσικού κινδύνου (π.χ. μίας ηφαιστειακής έκρηξης, ενός σεισμού, μίας κατολίσθησης) και έχει επιπτώσεις στις ανθρώπινες δραστηριότητες. Η ανθρώπινη αδυναμία μπροστά στις φυσικές καταστροφές, που επιδεινώνεται από την έλλειψη προγραμματισμού ή την έλλειψη κατάλληλου συστήματοςδιαχείρισης έκτακτων αναγκών, οδηγεί σε οικονομικές, δομικές και ανθρώπινες απώλειες. Το μέγεθος της απώλειας εξαρτάται από την ικανότητα του πληθυσμού να υποστηρίξει ή να αντισταθεί στην καταστροφή, την ανθεκτικότητά του, την επάρκειά του σε κατάλληλο εξοπλισμό και είδη πρώτης ανάγκης, γεγονός που συνοψίζεται στην έκφραση «Η καταστροφή προκύπτει όταν οι κίνδυνοι συναντούν αδυναμία».
Η απόκτηση λοιπόν γνώσεων για τη σωστή αντιμετώπιση του φαινομένου των φυσικών καταστροφών είναι επιτακτική και πρέπει να ξεκινά από τα πρώτα σχολικά χρόνια.

ΠΟΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΊΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΜΑΣ;
Η πολιτεία θέσπισε θεσμικούςφορείς που αναλαμβάνουν το συντονιστικό ρόλο και τον έλεγχο δράσεων πρόληψης, πρόβλεψης, και διαχείρησης κρίσεων και εκτάκτων φαινομένων.Τέτοιοι οργανισμοί κοινής ωφέλειας,είναι η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και ο Ο.Α.Σ.Π.
Picture
Οδηγίες Προστασίας του Πολίτη
Picture

 
Σεισμός είναι η δόνηση ή η ξαφνική κίνηση της επιφάνειας της Γης. Ο σεισμός στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται αισθητός από την κίνηση του εδάφους. Μπορεί όμως να γίνει αντιληπτός είτε από την ταλάντωση των φωτιστικών σωμάτων ή τη μετατόπιση των αντικειμένων που βρίσκονται στα ράφια ενός σπιτιού. Ο σεισμόςδημιουργείται συνήθως μέσα στο γήινο φλοιό. Το σημείο, βαθιά μέσα στο φλοιό της γης, στο οποίο "γεννιέται" ο σεισμός, ξεκινά δηλαδή το σπάσιμο των πετρωμάτων που προκαλεί το σεισμό, ονομάζεται εστία ή υπό-κέντρο. Όταν συμβεί ένας σεισμός σε μια περιοχή, όλοι μιλούν συνήθως για τρία πράγματα: το επίκεντρο, το μέγεθος και την ένταση. Επίκεντρο, είναι το σημείο που βρίσκεται στην επιφάνεια της γης, ακριβώς κατακόρυφα πάνω από την εστία. Μέγεθος, είναι η ποσότητα ενέργειας που απελευθερώνεται με ένα σεισμό. Αυτή η ποσότητα είναι συγκεκριμένη, μοναδική για κάθε σεισμό και υπολογίζεται με μαθηματικούς τύπους, χρησιμοποιώντας στοιχεία που καταγράφουν ειδικά όργανα τα οποία ονομάζονται σεισμογράφοι. Οι μετρήσεις του μεγέθους γίνονται με βάση την κλίμακα Ρίχτερ.

Σεισμοί με μέγεθος μικρότερο των 4,0 Ρίχτερ δεν προκαλούν συνήθως ζημιές, ενώ αυτοί με μέγεθος μικρότερο των 2,0 Ρίχτερ δεν γίνονται αισθητοί. Αντίθετα εκείνοι με μέγεθος μεγαλύτερο των 5,0 Ρίχτερ μπορούν να προκαλέσουν καταστροφές. Οι σεισμοί μπορούν να γίνουν αισθητοί σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων και έχουν διάρκεια μικρότερη του ενός λεπτού. Μέχρι σήμερα ο τόπος, ο χρόνος και το μέγεθος ενός σεισμού δεν μπορούν να προβλεφθούν, αλλά οι επιστήμονες εργάζονται για το σκοπό αυτό.

Ένταση, μας δείχνει το πόσο καταστροφικός είναι ένας σεισμός. Η ένταση μετριέται σε βαθμούς Μερκάλλι και εξαρτάται από το εάν ένας σεισμός έχει βλάψει μια περιοχή ή όχι. Δεν είναι δηλαδή ένας αριθμός μοναδικός, όπως το μέγεθος και διαφέρει από μέρος σε μέρος. Σε μια τοποθεσία κοντά στο επίκεντρο, η ένταση του σεισμού μπορεί να είναι μεγαλύτερη απ' ότι μακριά από αυτό.

http://kids.gea-ecological.gr/earthquake/index.html
Μύθοι για τους Σεισμούς
Μύθοι για τους σεισμούς και τις εκρήξεις των ηφαιστείων δημιουργήθηκαν σχεδόν σε όλους τους πολιτισμούς αντικατοπτρίζοντας τις αντιλήψεις των λαών για τα φυσικά αυτά φαινόμενα που ακόμα και σήμερα προκαλούν φόβο, δέος και ανασφάλεια.
Ελλάδα
PicturePicture
Ο Εγκέλαδος
Picture


 

Ο Εγκέλαδος στην ελληνική μυθολογία φέρεται ως ο αρχηγός των Γιγάντων. Ήταν γιος του Ταρτάρου και της Γης και έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στη Γιγαντομαχία κατά τη διάρκεια της οποίας έχασε τη ζωή του.
Πολλές είναι οι παραλλαγές του μύθου που συνδέονται με το όνομά του.
Σύμφωνα με κάποιες από αυτές, κατά τη Γιγαντομαχία τον Εγκέλαδο τον σκότωσε ο Σειληνός ο ακόλουθος του θεού Διόνυσου, ή τον κατακεραύνωσε ο αντίπαλός του ο Δίας και μετά τον έθαψε ρίχνοντας πάνω του την Όσσα ή την Όθρη.
Ο επικρατέστερος όμως μύθος αναφέρει ότι στη Γιγαντομαχία ο Εγκέλαδος ήταν αντίπαλος της θεάς Αθηνάς, η οποία τον εξουδετέρωσε ρίχνοντας πάνω του τη Σικελία. Από τότε ο Εγκέλαδος προσπαθεί να ελευθερωθεί, προκαλώντας έτσι σεισμούς και εκρήξεις του ηφαιστείου της Αίτνας.
Ο Παυσανίας αναφέρει και άλλη μία εκδοχή, σύμφωνα με την οποία η θεά Αθηνά σκότωσε τον Εγκέλαδο ρίχνοντας επάνω του το τέθριππο άρμα της.
Ο Ποσειδώνας Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τον Ποσειδώνα ως το θεό της θάλασσας, συχνά όμως συνέδεαν το θεό αυτό και με τους σεισμούς. Πίστευαν ότι χτυπούσε το πόδι του ή χτυπούσε τη Γη με την τρίαινα του για να δημιουργήσει ένα σεισμό.
Αυτή η ικανότητά του να δημιουργεί τους σεισμούς του χάρισε τον τίτλο: "Τινάκτωρ της Γαίας".

Ο Δίας 
Στην αρχαία Ελλάδα κάποιοι υποστήριζαν ότι οι σεισμοί προκαλούνται και από τον αρχηγό των αρχαίων θεών, το Δία.
Η θεωρία αυτή, ότι ο θεός Δίας στέλνει τους σεισμούς, αντικαταστάθηκε αργότερα με απόψεις που διατύπωσαν αρκετοί φιλόσοφοι.

http://www.oasp.gr/node/2074
Μύθοι για Ηφαίστεια και Σεισμούς
Ελλάδα

Ηφαίστειο Νισύρου
Το ηφαίστειο της Νισύρου ανήκει στο ηφαιστειακό τόξο που αποτελεί μέρος του ελληνικού τόξου του Νοτίου Αιγαίου.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία το ηφαίστειο της Νισύρου δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της περίφημης Γιγαντομαχίας. Οι Γίγαντες που ήταν παιδιά της Γαίας και είχαν μορφή ανθρώπου αλλά ήταν τρομεροί στην όψη, πελώριοι στο ανάστημα και ακαταμάχητοι στη δύναμη, κάποτε συγκρούστηκαν με τους Ολύμπιους θεούς, των οποίων αρχηγός ήταν ο Δίας. Παρότι η δύναμη των Γιγάντων ήταν μεγάλη τελικά νικήθηκαν από τους θεούς.
Ο θεός Ποσειδώνας καταδίωξε το Γίγαντα Πολυβώτη κατόπιν εντολής του Δία έως την Κω. Εκεί ο Ποσειδώνας απέσπασε ένα τμήμα του νησιού και το έριξε πάνω στον Πολυβώτη, δημιουργώντας έτσι τη Νίσυρο.
Οι αρχαίοι έλληνες θεωρούσαν ότι η ηφαιστειακή και σεισμική δραστηριότητα του ηφαιστείου της Νισύρου, ο κρατήρας του οποίου ονομάζεται Πολυβώτης, οφείλονταν στις κινήσεις και τους αναστεναγμούς του εγκλωβισμένου Γίγαντα.

Ηφαίστειο Σαντορίνης 
Το ηφαίστειο της Σαντορίνης ανήκει στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου και είναι ένα από τα πιο γνωστά ηφαίστεια της Ευρώπης.
Σύμφωνα με έναν από τους μύθους της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας η έκρηξη του ηφαιστείου προκλήθηκε από τον Φαέθοντα. Ο Φαέθων, γιος του Ήλιου και της Κλυμένης, παράκουσε τις συμβουλές των γονιών του και προσπάθησε να οδηγήσει ο ίδιος για μία ημέρα το άρμα του Ήλιου. Όμως δεν κατάφερε να συγκρατήσει τα αφηνιασμένα άλογα του άρματος, ξέφυγε από την πορεία που έπρεπε να ακολουθήσει και προκάλεσε καταστροφικές επιπτώσεις στη γύρω περιοχή. Αλλού η Γη ξεράθηκε και τα ποτάμια της στέρεψαν, γιατί το άρμα πλησίασε πολύ κοντά της και αλλού καλύφθηκε από χιόνια και πάγους, γιατί το άρμα του Ήλιου απομακρύνθηκε πάρα πολύ. Τότε χρειάστηκε να επέμβει ο Δίας, ο οποίος κατακεραύνωσε τον Φαέθοντα για να μπορέσει να σταματήσει το άρμα και τις επιπτώσεις στη γη.

Ένας δεύτερος μύθος θεωρεί τον Τρίτωνα, γιο του Ποσειδώνα και της Αφροδίτης, ως δημιουργό της Σαντορίνης. Κάποτε ο Τρίτωνας αποφάσισε να δημιουργήσει ένα ξεχωριστό κομμάτι γης ανάμεσα στην Κρήτη και στην ηπειρωτική Ελλάδα. Άπλωσε λοιπόν το χέρι του και τάραξε τα αφρισμένα νερά του πελάγους, ώσπου ξεβράστηκε ένα καινούριο νησί, ανάμεσα σε βουνά πυρωμένης λάβας.

Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι ο Ποσειδώνας, ο θεός της θάλασσας, όταν ηττήθηκε από τη θεά Αθηνά στη διεκδίκηση της Αθήνας, δημιούργησε μεγάλα κύματα, που δεν είναι άλλα από τα θαλάσσια κύματα βαρύτητας που εκδηλώθηκαν στο Αιγαίο πέλαγος μετά την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης.

Δεν αποκλείεται επίσης ο μύθος του Δευκαλίωνα και της Πύρρας που γλίτωσαν από τον καταυλισμό που προκάλεσε ο Δίας για να τιμωρήσει τους ανθρώπους να έχει άμεση σχέση με την έκρηξη της Σαντορίνης.

  Ηφαίστεια Αιγαίου Πελάγους 
Οι αρχαίοι Έλληνες συχνά απέδιδαν την ηφαιστειακή δραστηριότητα που παρατηρείται σε διάφορες περιοχές του Αιγαίου πελάγους στο θεό της φωτιάς, τον Ήφαιστο.
Σύμφωνα με μία εκδοχή ο Ήφαιστος γεννήθηκε τόσο άσχημος και παραμορφωμένος, που η ίδια η μητέρα του η Ήρα τον πέταξε από τον Όλυμπο. Ο θεός έπεσε στη θάλασσα, όπου τον περισυνέλεξαν η Θέτις και η Ευρυνόμη, οι οποίες τον ανέθρεψαν για εννέα χρόνια. Όταν ο Ήφαιστος μεγάλωσε δημιούργησε το πρώτο του σιδηρουργείο στο βυθό του Αιγαίου πελάγους, σφυρηλατώντας και φτιάχνοντας όμορφα αντικείμενα και όπλα.
Κατά μία άλλη εκδοχή ο Δίας θύμωσε με τον Ήφαιστο, γιατί ο τελευταίος πήρε το μέρος της μητέρας του Ήρας κατά τη διάρκεια μιας σύγκρουσης και τον πέταξε από την θεϊκή κατοικία στη γη. Ο Ήφαιστος έπεσε στη νήσο Λήμνο, όπου τον βρήκαν εξαντλημένο οι κάτοικοι του νησιού, οι οποίοι και τον περιέθαλψαν. Παρόλη την περιποίηση ο θεός έμεινε κουτσός από εκείνη τη φοβερή πτώση. Η περίθαλψη και η φιλοξενία των κατοίκων της Λήμνου όμως συγκίνησε το θεό ο οποίος δημιούργησε εκεί το εργαστήρι του.
Και στις δύο προαναφερόμενες εκδοχές οι αρχαίοι Έλληνες, προσπαθώντας να ερμηνεύσουν την εκδήλωση ηφαιστειακής και σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή, υποστήριζαν ότι οφειλόταν στον Ήφαιστο, ο οποίος εργαζόταν κατά διαστήματα ασταμάτητα στο σιδηρουργείο του. Παράλληλα όταν δεν παρατηρούσαν έντονη ηφαιστειακή ή σεισμική δραστηριότητα έδιναν την εξήγηση ότι ο Ήφαιστος δεν ζει πάντοτε εξόριστος, αλλά επανέρχεται κάποιες φορές στον Όλυμπο και εκείνο το χρονικό διάστημα τα εργαστήριά του παραμένουν κλειστά.
Άλλες εκδοχές του μύθου θέλουν το σιδηρουργείο του Ηφαίστου να φιλοξενείται σε άλλες ηφαιστειογενείς περιοχές, όπως η Αίτνα ή ο Βεζούβιος.
Ο.Α.Σ.Π.
  Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας σχεδίασε ιστοσελίδα ώστε όλοι μας, μικροί και μεγάλοι, να μάθουμε διασκεδάζοντας για το σεισμό και για τα μέτρα προστασίας που μπορούμε να πάρουμε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από ένα σεισμό.Επίσης ο οργανιμός έχει εκδόσει Ενημερωτικό και Εκπαιδευτικό Υλικό για τα παιδιά.
..................................................................................................................................................................

         Με αφορμή τη «Διεθνή Ημέρα για τη Μείωση των Επιπτώσεων από Φυσικές Καταστροφές», ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, κ. Πάτροκλος Γεωργιάδης επισημαίνει:
            «Επτά χρόνια μετά τη Διεθνή Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Μείωση των Καταστροφών στο Κόμπε της Ιαπωνίας, η χώρα μας ολοκλήρωσε φέτος ένα σημαντικό έργο που στοχεύει στην ουσιαστική μείωση των επιπτώσεων καταστροφών που συμβαίνουν με μεγάλη συχνότητα, σε οικονομικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό και σε τοπικό όσο και εθνικό επίπεδο. Υπέβαλε στην Γραμματεία του UN/ISDR την ελληνική Εθνική Πλατφόρμα Μείωσης της Επικινδυνότητας των Καταστροφών. Η Εθνική Πλατφόρμα, που συντάχθηκε, με βάση τις αρχές του Σχεδίου Δράσης του Χυόγκο και κατόπιν εκτενών διαβουλεύσεων, λειτουργεί ως ένα ανοιχτό δίκτυο Υπηρεσιών και φορέων με σκοπό την μείωση του κινδύνου και των απωλειών των φυσικών ή και τεχνολογικών καταστροφών.
         Υιοθετώντας τους στρατηγικούς άξονες δράσεων που έχουν χαράξει τα Ηνωμένα Έθνη, καταστήσαμε τον περιορισμό των επιπτώσεων από καταστροφές, προτεραιότητα σε εθνικό και τοπικό επίπεδο και κάναμε το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της συγκρότησης ενός ισχυρού θεσμικού πλαισίου για την άσκηση πολιτικής στην κατεύθυνση αυτή. Ανοίγουμε έτσι το δρόμο ώστε να ενισχυθούν οι μηχανισμοί εντοπισμού, εκτίμησης παρακολούθησης αλλά και έγκαιρης προειδοποίησηςγια κινδύνους φυσικών καταστροφών, όπως και για τον περιορισμό των κοινωνικών και φυσικών παραγόντων που εντείνουν τους κινδύνους αυτούς. Ως θεματοφύλακας και συντονιστική αρχή της Εθνικής Πλατφόρμας μεριμνούμε για την ενίσχυση της ετοιμότητας των συνεργαζόμενων φορέων της πολιτείας για αποτελεσματική αντίδραση σε όλα τα επίπεδα και ορίζουμε ως στόχο μας την αξιοποίηση  της γνώσης, της καινοτομίας και της εκπαίδευσης για την δημιουργία μίας νοοτροπίας λήψης μέτρων πρόληψης, προστασίας και προετοιμασίας. Πέραν όμως της προετοιμασίας των φορέων της πολιτείας, κορυφαία προτεραιότητα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας  παραμένει η ανάπτυξη της ετοιμότητας και των αντανακλαστικών των κοινωνιών για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, μέσα από  την ευαισθητοποίηση του κοινού ως προς την σημασία της μείωσης των καταστροφών με εξειδικευμένες δράσεις και προγράμματα, που στοχεύουν στη δημιουργία ‘κουλτούρας πρόληψης’».
          Σημειώνεται ότι η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας είναι Συντονιστής της Εθνικής Πλατφόρμας στην οποία συμμετέχουν με οργανικές μονάδες τους: το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, το Υπουργείο Υγείας, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, το Πυροσβεστικό Σώμα, το Λιμενικό Σώμα, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός

Δεν υπάρχουν σχόλια: