25 Οκτωβρίου 2019

25 Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά του καρκίνου του μαστού


Ο μήνας Οκτώβριος είναι ο Μήνας Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Μαστού, ενώ η 25η Οκτωβρίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου της νόσου.

Η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές, όμως υπάρχουν και παράγοντες κινδύνου που είναι στο χέρι κάθε γυναίκας να τροποποιήσει ώστε να μειώσει τις πιθανότητες να προσβληθεί επισημαίνει η Μοριακή Βιολόγος Χαρούλα Μαθιοπούλου, BSc MMedSc, υπεύθυνη επιστημονικής επικοινωνίας της Salveo Swiss Biotechnology Greece:

"Παράγοντες του τρόπου ζωής που πλέον είναι αδιαμφισβήτητο πως αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού περιλαμβάνουν:

• Καθημερινή κατανάλωση αλκοόλ πέρα από τα επιτρεπτά όρια

• Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας - Καθιστική ζωή

• Κάπνισμα.


Είναι πολύ σημαντικό κάθε γυναίκα να γνωρίζει τους παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα της να νοσήσει από καρκίνο του μαστού και ακόμα πιο σημαντικό να γνωρίζει τι μπορεί να κάνει για να μειώσει τον κίνδυνο αυτό.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι γενικές οδηγίες που μπορείτε να ακολουθήσετε για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού περιλαμβάνουν:

Τακτικός έλεγχος

Η επιτυχία της θεραπείας του καρκίνου του μαστού έγκειται στην ανίχνευση και θεραπεία του καρκίνου του μαστού σε πρώιμο στάδιο. Οι πρακτικές που θα συμβάλουν στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνουν την αυτοεξέταση, τη μαστογραφία, τον υπέρηχο μαστού, την κλινική εξέταση του μαστού, και σε ορισμένες περιπτώσεις τη μαγνητική μαστού. Επίσης υπάρχουν σήμερα ειδικά γενετικά τεστ όπως το serenity της Genoma, που συμβάλλουν στην έγκαιρη ανίχνευση της γενετικής προδιάθεσης του καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών, στα πλαίσια πρόληψης και εξατομικευμένης θεραπείας αυτής της τόσο απειλητικής για τη ζωή νόσου.

Θηλασμός
Παίζει σπουδαίο ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Όσο πιο πολύ θηλάσετε, τόσο μεγαλύτερη η προστατευτική επίδραση.
Καρκίνος του μαστού και θηλασμός: Πώς συνδέονται
Οι γυναίκες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού και οι οποίες προηγουμένως θήλασαν το μωρό τους εμφανίζουν κατά 30% μειωμένο συνολικό κίνδυνο επανεμφάνισης της νόσου, σύμφωνα με έρευνα από τον οργανισμό υγείας Kaiser Permanente, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of the National Cancer Institute.

Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η προστατευτική επίδραση του θηλασμού ήταν εντονότερη για όγκους συγκεκριμένων γενετικών υποτύπων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εμφανίζονται συχνότερα στις περιπτώσεις όλων των καρκίνων του μαστού.

Για τις ανάγκες της έρευνας οι επιστήμονες εξέτασαν τις περιπτώσεις συνολικά 1.636 γυναικών με καρκίνο του μαστού. Η επικεφαλής της έρευνας, δρ Marilyn L. Kwan υποστηρίζει ότι “αυτή είναι η πρώτη μελέτη που εξετάζει τον ρόλο του ιστορικού θηλασμού μιας γυναίκας στην υποτροπή του καρκίνου του στήθους”.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο θηλασμός προσφέρει συγκεκριμένα και σημαντικά οφέλη σε γυναίκες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο υποτύπου-Α, ενώ δεν διαπιστώθηκαν σημαντικές συσχετίσεις για τις περιπτώσεις γυναικών με άλλους υποτύπους. Οι καρκίνοι του υποτύπου-Α περιλαμβάνουν όγκους στους υποδοχείς οιστρογόνων (ER+), οι οποίοι είναι οι πιο συνήθεις μεταξύ όλων των καρκίνων του μαστού. Αυτοί οι όγκοι είναι λιγότερο πιθανό να κάνουν μετάσταση, είναι θεραπεύσιμοι με ορμονική θεραπεία, όπως η ταμοξιφένη και οι αναστολείς αρωματάσης και έχουν γενικά καλύτερα τελικά αποτελέσματα για τους ασθενείς.
Εκτός από τη μείωση του κινδύνου υποτροπής του καρκίνου του μαστού, οι γυναίκες που θήλαζαν διαπιστώθηκε ότι είχαν επίσης 28% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τη νόσο.

Υπάρχουν διάφορες πιθανές εξηγήσεις για το γιατί ο θηλασμός μπορεί να σχετίζεται με καλύτερη πρόγνωση από τη στιγμή που μια γυναίκα έχει διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού.

Η δρ Kwan επισημαίνει ότι “οι γυναίκες που θηλάζουν είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν καρκίνο του μαστού υποτύπου-Α, ο οποίος είναι λιγότερο επιθετικός, ενώ ο θηλασμός δημιουργεί επιπροσθέτως και ένα μοριακό περιβάλλον που κάνει τον όγκο να ανταποκρίνεται καλύτερα στις θεραπείες οιστρογόνων”.

Δεν είναι απολύτως σαφές για ποιον λόγο οι γυναίκες που θηλάζουν αναπτύσσουν λιγότερο επιθετικούς όγκους. Οι ειδικοί από το Τμήμα Έρευνας του Ινστιτούτου Kaiser εκτιμούν ότι ο θηλασμός μπορεί να αυξήσει την ωρίμανση του κυτταρικών πόρων στο μαστό, καθιστώντας τους λιγότερο ευαίσθητους σε καρκινογόνες ουσίες. Επίσης, ρυθμίζει την έκκριση διαφόρων καρκινογόνων ουσιών και οδηγεί σε μειωμένο ρυθμό ανάπτυξης των όγκων.

Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι ο θηλασμός είναι σημαντικός για την υγεία των βρεφών, αλλά η νέα αυτή έρευνα αποδεικνύει ότι έχει επίσης πολύτιμα οφέλη και για τις μητέρες. Μάλιστα, η προστατευτική δράση του θηλασμού ήταν ακόμα πιο έντονη για τις γυναίκες που είχαν ιστορικό θηλασμού για 6 μήνες ή περισσότερο.

Περιορισμός της έκθεσης σε οιστρογόνα

Υψηλά επίπεδα οιστρογόνων έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού. Πέρα από την έκθεση σε ξενοοιστρογόνα, στις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, η έκθεση σε οιστρογόνα οφείλεται κυρίως στη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Συζητήστε με λεπτομέρεια με το γιατρό σας σχετικά με τους κινδύνους και τα οφέλη της υποκατάστασης οιστρογόνων σε σχέση με τον καρκίνο του μαστού. Το αλκοόλ και η παχυσαρκία, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση, επίσης διαταράσσουν την ορμονική ισορροπία και έμμεσα εκθέτουν τη γυναίκα σε κίνδυνο.

Διατήρηση ενός υγιούς βάρους και άσκηση

Υπέρβαρες ή παχύσαρκες γυναίκες μπορεί να έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Αυτό συμβαίνει γιατί μετά την εμμηνόπαυση, τα περισσότερα οιστρογόνα στο σώμα της γυναίκας προέρχονται από τον λιπώδη ιστό. Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους με σωστή διατροφή, σε συνδυασμό με τακτική άσκηση, ρυθμίζουν τα υψηλά επίπεδα των οιστρογόνων και προστατεύουν τη γυναίκα. Πιστεύεται επίσης ότι τα χαμηλά έως μέτρια επίπεδα άσκησης μπορεί να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, και με αυτόν τον τρόπο να επιβραδύνει τον ρυθμό ανάπτυξης ή να σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα.

Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ

Σύμφωνα με μελέτες, οι γυναίκες που πίνουν 2-4 αλκοολούχα ποτά την ημέρα έχουν 40% μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού συγκριτικά με αυτές που δεν πίνουν. Αυτό συμβαίνει γιατί το οινόπνευμα μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που το σώμα της γυναίκας μεταβολίζει τα οιστρογόνα οδηγώντας σε αύξηση τους στο γυναικείο σώμα, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Οι ειδικοί συστήνουν ελάχιστη κατανάλωση αλκοόλ, ή και αποφυγή, για ακόμα μεγαλύτερη ασφάλεια.

Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, ακόμα και σε μικρές ποσότητες, αυξάνει τον κίνδυνο για επτά τύπους καρκίνου, σύμφωνα με ανασκόπηση έρευνας που έγινε από την καθηγήτρια Jennie Connor του πανεπιστημίου Otago στη Νέα Ζηλανδία.

Η νέα σκοπιά στην έρευνα αυτή έδειξε ότι υπάρχει μια αιτιώδης συνάφεια (δηλαδή σχέση αιτίας – αποτελέσματος) μεταξύ αλκοόλ και καρκίνου, η οποία είναι ισχυρότερη από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα υποστηρίζει η Connor.

«Μια αιτιολογική συσχέτιση σημαίνει ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών προκαλεί άμεσα καρκίνο», έγραψε χαρακτηριστικά στην σχετική της έκθεση.

Η αναθεώρηση, που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Addiction, δείχνει τη σύνδεση μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ και των ακόλουθων καρκίνων: στόματος, λάρυγγα, οισοφάγου, ήπατος, παχέος εντέρου,ορθού και μαστού. Η ανασκόπηση βασίστηκε σε μελέτη από τη Διεθνή Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο.

Η έκθεση αυτή κάνει αναφορά στις αποδείξεις ότι το αλκοόλ προκάλεσε περίπου μισό εκατομμύριο θανάτους από καρκίνο το 2012 και το 5,8% των θανάτων από καρκίνο σε όλο τον κόσμο. Μάλιστα, όσο μεγαλύτερη και συχνότερη είναι η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, τόσο μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος για καρκίνο, αλλά αυξημένη πιθανότητα για καρκίνο εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα και όσους καταναλώνουν μέτρια προς χαμηλή ποσότητα αλκοόλης.

Τα ευρήματα της έρευνας δημιουργούν αμφιβολίες σχετικά με προηγούμενες θεωρίες, ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ προστατεύει από καρδιαγγειακά νοσήματα. Η έρευνα της Connor προτρέπει τους ανθρώπους να πάρουν στα σοβαρά τους κινδύνους από την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και να αντιμετωπίζουν με σκεπτικότητα άλλες έρευνες, οι οποίες δείχνουν ότι μπορεί να έχει και θετικές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό.

«Κάποια σύγχυση και σκεπτικισμός για το αν το αλκοόλ προκαλεί καρκίνο είναι αναμενόμενο να υπάρχει, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, η αμφιβολία αυτή προκαλείται από την λανθασμένη διάχυση και διάδοση της παραπληροφόρησης, η οποία υπονομεύει ευρήματα της έρευνας», λέει η ίδια στην έκθεσή της.

Αποφυγή του καπνίσματος

Το κάπνισμα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο διαφόρων μορφών καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού.

Οι γυναίκες που καπνίζουν, είτε αυτό σημαίνει ότι κάνουν πολλά, είτε λίγα τσιγάρα κάθε μέρα, ακόμα και εκείνες που ανήκουν στην ομάδα των παθητικών καπνιστών και εισπνέουν τον καπνό τρίτων (πχ στον χώρο εργασίας ή στο σπίτι) είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν εμμηνόπαυση νωρίτερα, σύμφωνα με νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Tobacco Control.

Η έκθεση για το κάπνισμα, στην οποία συμμετείχαν 79.000 γυναίκες, έδειξε πως όσες κάπνιζαν από την ηλικία των 15 ετών έφτασαν στην εμμηνόπαυση κατά μέσο όρο σχεδόν δύο ολόκληρα χρόνια (21 μήνες) νωρίτερα από τις γυναίκες που δεν κάπνιζαν.

Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης μία (ασθενέστερη) σύνδεση με την παρατεταμένη έκθεση στο παθητικό κάπνισμα. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η μελέτη προσθέτει όλο και περισσότερες ενδείξεις, ότι οι τοξίνες του καπνού βλάπτουν τη συνολική αναπαραγωγική υγεία.

Όλες οι γυναίκες που συμμετέχουν στην έρευνα είχαν ήδη περάσει στην εμμηνόπαυση, όταν ξεκίνησε η συλλογή στοιχείων μεταξύ των ετών 1993 και 1998. Χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια, έδωσαν πληροφορίες για το πόσο καιρό κάπνιζαν, πόσα τσιγάρα κάπνιζαν την ημέρα και πότε τους ήρθε η εμμηνόπαυση.

Συγκρίνοντας τις καπνίστριες με εκείνες τις γυναίκες που δεν είχαν καπνίσει ποτέ, οι ερευνητές διαπίστωσαν όσες κάπνιζαν πολύ βαριά (πάνω από 25 τσιγάρα την ημέρα) ήταν πιθανό να έχουν εμμηνόπαυση 18 μήνες νωρίτερα από τις μη καπνίστριες.

Αλλά ακόμα και οι μη καπνίστριες που, όμως, βίωναν επί πολλά χρόνια το παθητικό κάπνισμα πέρασαν στην εμμηνόπαυση νωρίτερα από τις (επίσης) μη καπνίστριες, οι οποίες, όμως, δεν είχαν καμία έκθεση σε παθητικό κάπνισμα.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα ευρήματα αυτά, επιβεβαιώθηκαν ακόμα και αφότου ελήφθησαν υπόψη άλλοι παράγοντες πρόωρης εμμηνόπαυσης, όπως η κατανάλωση αλκοόλ, η από του στόματος λήψη αντισυλληπτικών και η εθνικότητα.

Υποστηρίζουν, δε, ότι οι τοξίνες στον καπνό πρέπει να παίζουν έναν ρόλο-κλειδί, διαταράσσοντας τις αναπαραγωγικές ορμόνες, συμπεριλαμβανομένων των οιστρογόνων.

Και παρά το γεγονός ότι δεν μπορούν να είναι απόλυτοι ως προς τις μακροπρόθεσμες συνέπειες στην υγεία των γυναικών (βάσει αυτών των ευρημάτων), επισημαίνουν ότι και προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει την πρώιμη εμμηνόπαυση με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Επίσης, η πρώιμη εμμηνόπαυση έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο ορισμένων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού.

Προφυλακτική μαστεκτομή

Μερικές γυναίκες που έχουν ένα πολύ ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού και οι οποίες φέρουν επίσης μεταλλάξεις στα γονίδια του καρκίνου την μαστού και των ωοθηκών (BRCA1, BRCA2) μπορεί να έχουν σημαντικό όφελος από μια μαστεκτομή πριν την εκδήλωση του καρκίνου του μαστού. Στην περίπτωση όμως αυτή είναι επιτακτική η ανάγκη για σωστή και έγκυρη ιατρική, γενετική και ψυχολογική συμβουλευτική.

Μαστεκτομή ή «συντηρητική» χειρουργική στην αντιμετώπιση του καρκίνου;



«Δεν μπορεί να είναι one size μέθοδος ούτε η μαστεκτομή ούτε η συντηρητική χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού», επισημαίνει η Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας Δρ Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα, με αφορμή το θέμα ομιλίας της που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο σχετικής Επιστημονικής Ημερίδας της ΕΕΜ στο μεγαλύτερο εκθεσιακό και συνεδριακό event της χρονιάς για την υγεία, τη διατροφή και την ομορφιά που θα γίνει τον Απρίλιο στην Αθήνα και στο οποίο θα συμμετέχει και ο Πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Μαστολογίας Καθ. Alexander Mundinger.

Η επιλογή του είδους της χειρουργικής επέμβασης θα πρέπει να είναι απόλυτα εξατομικευμένη για την κάθε ασθενή που πάσχει. Η τελική απόφαση για το είδος της χειρουργικής θεραπείας λαμβάνεται με γνώμονα το αποτέλεσμα να είναι ογκολογικά και αισθητικά αποδεκτό, δηλαδή να μην αφήνει περιθώρια για αύξηση του ποσοστού της τοπικής υποτροπής, το οποίο δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 1% σε βάθος 10ετίας.

Η συντηρητική χειρουργική αντιμετώπιση, για την οποία πολύς λόγος γίνεται τελευταία μέσα στην ιατρική κοινότητα, προτείνεται σε συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως αντιμετώπιση μικρών όγκων έως 2 εκ.και το πολύ έως 3 εκ. σε μεγαλύτερους σωματότυπους, ανάλογα με το μέγεθος του όγκου σε σχέση με το μέγεθος του μαστού, ή και σε περιπτώσεις διπλών όγκων αλλά στο ίδιο τεταρτημόριο του μαστού, σε όγκους με χαμηλό βαθμό κακοήθειας Grade I και II, ενώ σημαντικό ρόλο έχει και η εμπειρία του Μαστολόγου-Χειρουργού.

Υπάρχουν όμως και οι απόλυτες αντενδείξεις για συντηρητική χειρουργική επέμβαση, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται η διάγνωση καρκίνου μαστού σε περίοδο εγκυμοσύνης 1ου ή 2ου τριμήνου, οι μεγάλοι όγκοι με τοπικά εκτεταμένη κακοήθεια, ο φλεγμονώδης καρκίνος, η πολυκεντρικότητα άσχετα αν ο όγκος είναι μη διηθητικός ή διηθητικός κλπ. Σήμερα, ανεξάρτητα με το είδος της επέμβασης στον μαστό, γίνεται προσπάθεια για συντηρητική χειρουργική επέμβαση και στους λεμφαδένες, με τον εντοπισμό και εξαίρεση του λεγομένου λεμφαδένα φρουρού και όχι ευθύς εξ αρχής όλων των λεμφαδένων της μασχαλιαίας χώρας. Εάν όμως διαπιστωθεί πρόβλημα σ’ αυτόν (λεμφαδένα φρουρό) στην ταχεία βιοψία, τότε γίνεται κανονική εξαίρεση και των υπολοίπων λεμφαδένων της μασχάλης, ο λεγόμενος λεμφαδενικός καθαρισμός.

«Η έλλειψη ενημέρωσης των γυναικών με καρκίνο του μαστού, τις οδηγεί σε προβληματισμό για το σε ποια επέμβαση θα υποβληθούν -μαστεκτομή ή τη συντηρητική χειρουργική-, προβληματισμός όμως που δεν θα έπρεπε να υφίσταται, αφού υποχρέωση του κάθε Μαστολόγου-Χειρουργού είναι να ενημερώνει πλήρως τις γυναίκες και φυσικά την τελική απόφαση θα πρέπει πάντα να έχει στα χέρια της η ασθενής», καταλήγει στις δηλώσεις της η Πρόεδρος της ΕΕΜ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: