Η Ευκολότερη Διαχείριση της Μάζας

Του Δρ. Στέφανου Δ. Αβακιάν

Πάντα υπάρχει περίπτωση να δεχτείς αντιδράσεις και ερωτήσεις στην διαδικασία επιβολής
αλλαγών. Σε αυτό το κύμα των δήθεν μεγάλων μεταρρυθμίσεων στην Ελληνική κοινωνία, ‘κάποιοι’
καλά γνωρίζουν πως υπάρχει περίπτωση μερικά έλλογα και ειλικρινή ‘γιατί’ να επιστρέψουν
δριμύτερα. Άλλωστε ποιος θα μπορούσε να ανεχτεί μία τέτοια ανάρμοστη πιθανότητα;

Η κατάκτηση της προσωπικής και συλλογικής ‘ελευθερίας’ περιέχει και την πιθανότητα της
‘αναζήτησης’, ίσως και της ‘αντίδρασης’. Μπορεί να απαιτεί ακόμα και την πιθανότητα των
ερμηνευτικών ‘εξηγήσεων’ που βάζει σε δύσκολα μονοπάτια αυτούς που θέλουν να έχουν τον
έλεγχο των καταστάσεων.
Είχα κάνει την λανθασμένη υπόθεση εργασίας πως η χρήση μάσκας ήταν μόνο μία παρόμοια
επιτακτική ανάγκη στην Ελλάδα, όπως και στην Μεγάλη Βρετανία. Όμως, σε αντίθεση με την
Μεγάλη Βρετανία, η άμεση καταβολή των χρηματικών προστίμων ξεκίνησε να αποκαλύπτει μία
ανύποπτη υπερβολή, που ποτέ δεν μπόρεσα να ξεπεράσω.

Στην αρχή μου φαινόταν πως θα ήταν μία φευγαλέα πρακτική, γιατί σίγουρα ήταν πεπερασμένη.
Όμως, όχι! Η εμπειρία μου έδειξε ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή, πως η υπερβολή παρουσιαζόταν
σαν μια ευρέως διαδεδομένη πραγματικότητα που έπρεπε να γίνει αποδεκτή, γιατί έτσι΄ ‘έπρεπε’.

Η καταβολή χρηματικού προστίμου όχι μόνο εξυπηρετούσε και εξυπηρετεί πρακτικές ανάγκες όσον
αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας, αλλά επίσης, εξυπηρετεί και την ευκολότερη χειραγώγηση
του πλήθους μέσα από τον φόβο. Με αυτόν τον τρόπο, ο στόχος της παραμένει απλός: δηλαδή, να
επιτρέπει την ‘εύκολη υποταγή’ στην κοινωνική μάζα.

Το θέμα αυτού του άρθρου δεν είναι απλά η πραγματική ύπαρξη του κορονοϊού αλλά μάλλον
εκείνων των ενορχηστρωμένων πρακτικών που τώρα χρησιμοποιούνται μέσα σε ένα κοινωνικό
σύστημα, με στόχο να δημιουργηθούν δήθεν ενάρετες κοινωνικές συμπεριφορές. Πιο
συγκεκριμένα, ο απώτερος στόχος είναι να δημιουργηθούν ‘εκείνες’ οι συμπεριφορές που να
γίνονται εύκολα διαχειρίσιμες

Η πιθανότητα της άμεσης καταβολής του χρηματικού προστίμου βρίσκεται ακόμα ζωντανή σαν
‘σκέψη’ αλλά και σαν φυσική ‘πραγματικότητα’ στις σελίδες της νεότερης ελληνικής ιστορίας κατά
τη μακρόχρονη σκλαβιά του έθνους μας από τους Οθωμανούς.

Σε αυτή την ιστορία, η παραδειγματική τιμωρία επιτρέπει την εφαρμογή μιας ‘δήθεν τάξης’. Η
καλλιέργεια του φόβου δεν επιτρέπει να δημιουργηθούν ‘κενά’ που θα μπορούσαν να
προκαλέσουν οποιαδήποτε αντίσταση. Το ‘σύστημα’ αντιλαμβάνεται μέσα στη μεγαλοφυία του
πως η Ελληνική κουλτούρα είναι μία διαδικασία ιστορικά σμιλευμένη μέσα από την ‘περιέργεια’
και την ‘αμφιβολία’.

Σε αντίθεση με άλλες πιο κατευναστικές νομοταγείς κουλτούρες, όπως στη Μεγάλη Βρετανία και
στη Γερμανία, υπάρχει μία μεγαλύτερη οξυδέρκεια ως προς το ‘γιατί’. Όμως, αυτή η αυθόρμητη
ανάγκη στην Ελληνική κοινωνία για ‘αμφισβήτηση’, για ‘αντίσταση’, για ‘ερωτήσεις’, γίνεται μία
κατάσταση που τώρα έρχεται να στοιχειώσει τον ίδιο τον εαυτό της. 

Συγκεκριμένα, να στοιχειώσει αυτό το δήθεν ανεξάρτητο ελληνικό πνεύμα που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Η καταβολή του ‘χρηματικού προστίμου’ δεν είναι μία απλή πρακτική διόρθωσης λανθασμένωνσυμπεριφορών στην κοινωνία, όπως λανθασμένα παρουσιάζεσαι από τα Μέσα Μαζικής
Ενημέρωσης. 

Στην πραγματικότητα, είναι μία ζωτική πρακτική που συνθέτει ένα καινούργιο πλαίσιο φόβου που ξεπερνάει την ανθρώπινη λογική. Το θέμα είναι πως ο ‘φόβος’ του χρηματικού
προστίμου αποκτάει νέα ζωτικότητα όταν βρίσκεται στο φαντασιακό του πλέγμα. Η περίπτωση της
προσωπικής παράβασης και η επιβολή χρηματικού προστίμου υπάρχει ως φυσική πράξη.

 Όμως, το πιο σημαντικό είναι πως υπάρχει μέσα μας και ως ‘φαντασιακή πράξη’. Είναι η ‘φαντασία’ που γίνεται το εργαλείο που πραγματικά έρχεται να εξουδετερώσει οποιαδήποτε ελπίδα μπορεί να
δημιουργηθεί και που μπορεί να συμβάλει προς την ατομική ή συλλογική αφύπνιση.
 

Είναι απλό πως η ζωτικότητα της ύπαρξης του ατόμου στην κοινωνία δεν μπορεί να συνυπάρχει με
την επίμονη και φαντασιακή επιβολή του προστίμου. Ο φόβος γίνεται μοχλός χειραγώγησης επειδή
αποδέχεται πως υπάρχει μία ανώτερη δύναμη που να θέλει να ‘επιβάλει’ την θέληση της.
 

Η ελληνική παροιμία ‘μην σπέρνεις ανέμους γιατί θα θερίσεις θύελλες’ δεν θα μπορούσε να είναι
πιο αντιπροσωπευτική της κατάστασης στην οποία η κοινωνία μας ζει αυτή την στιγμή. Ο φόβος για
την επιβολή χρηματικού προστίμου θα παραμένει μια βαθιά και ψυχοφθόρα διαδικασία στην
Ελληνική κοινωνία. Συνεχώς θα μοχλεύει μία μεγαλύτερη απουσία προθυμίας για προσφορά κάθε
υπηρεσίας σε ένα κράτος που εσκεμμένα δεν θέλει να προστατεύσει τα συμφέροντα των πολιτών
του.