Τι περιέχουν τα εμφιαλωμένα νερά;

 Κατηγορίες εμφιαλωμένου νερού

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες εμφιαλωμένου νερού, αναγνωρισμένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση:το φυσικό μεταλλικό νερό, το επιτραπέζιο και το νερό πηγής. Κάθε εμφιαλωμένο νερό υποχρεούται να φέρει, στη συσκευασία του, ένδειξη της κατηγορίας στην οποία ανήκει.

Για να αντιληφθούμε καλύτερα τη διάκριση ανάμεσα στις τρεις κατηγορίες, πρέπει πρώτα να δούμε πιο νερό χαρακτηρίζεται ως πόσιμο. Με βάση τις διάφορες κοινοτικές οδηγίες για το νερό, πόσιμο είναι εκείνο που προορίζεται για κατανάλωση από τον άνθρωπο, είναι άχρωμο, άοσμο, αβλαβές, με ευχάριστη γεύση και τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά κυμαίνονται στα διεθνώς ορισμένα αποδεκτά όρια.

Το φυσικό μεταλλικό νερό είναι αποκλειστικά υπόγειας προέλευσης και εμφιαλώνεται επί τόπου στην πηγή του, η οποία πρέπει να είναι αναγνωρισμένη και προστατευόμενη. Απαγορεύεται, βάσει νομοθεσίας, οποιαδήποτε διαδικασία απολύμανσης ή χημικής κατεργασίας του – πέρα από την επεξεργασία για τον διαχωρισμό των ασταθών στοιχείων και κάποιων ιχνοστοιχείων του. Είναι νομική υποχρέωση να έχει σταθερή σύσταση, η οποία μπορεί να διαφέρει από αυτή του γενικά πόσιμου νερού καθώς για κάποιες παραμέτρους δεν ορίζονται ανώτατα επιτρεπόμενα όρια ή ορίζονται διαφορετικά. Είναι, συνήθως, πιο πλούσιο σε μέταλλα. Είναι προστατευμένο από κάθε κίνδυνο μικροβιολογικής μόλυνσης λόγω της υπόγειας προέλευσής του και της απαγόρευσης ρυπογόνων δραστηριοτήτων στην περιοχή της πηγής. Εκτός του ότι αποτελεί μέσο ενυδάτωσης, μπορεί να δηλώνει και άλλα οφέλη για την υγεία βασισμένα σε επιστημονικές μελέτες, όπως μαγνησιούχο, ασβεστούχο, κατάλληλο για δίαιτα χαμηλή σε νάτριο κλπ.

Το επιτραπέζιο νερό επιτρέπεται, σύμφωνα με το νόμο, να είναι οποιασδήποτε προέλευσης (π.χ. από λίμνη, από γεώτρηση ή και αφαλατωμένο νερό θάλασσας) και να περάσει από οποιαδήποτε διαδικασία απολύμανσης ή κατεργασίας κριθεί απαραίτητη για την ασφάλεια του καταναλωτή. Οι φυσικοχημικές του παράμετροι είναι σύμφωνες με εκείνες του κοινού πόσιμου νερού και πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ ορισμένων αποδεκτών ορίων. Ουσιαστικά, έχει τα ίδια ποιοτικά χαρακτηριστικά με το τρεχούμενο πόσιμο νερό της βρύσης με τη διαφορά ότι είναι εμφιαλωμένο.

Το νερό πηγής έχει απαραίτητα υπόγεια προέλευση, εμφιαλώνεται στην πηγή του και δεν υπόκειται σε καμία διαδικασία απολύμανσης, όπως και το φυσικό μεταλλικό νερό. Η σύσταση του, όμως, είναι σύμφωνη με την ισχύουσα νομοθεσία για το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης και δεν ακολουθεί αυτή του φυσικού μεταλλικού νερού, καθώς δεν είναι πλούσιο σε κάποιο μεταλλικό στοιχείο.

Στο εμπόριο, συναντάμε και εμφιαλωμένα ανθρακούχα νερά. Αυτά, δεν αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία αλλά κατατάσσονται σε μία από τις τρεις αναγνωρισμένες. Για την κυκλοφορία τους, απαιτείται η αναγραφή, στην ετικέτα της συσκευασίας, της ένδειξης “με προσθήκη διοξειδίου του άνθρακα” ή “φυσικά ανθρακούχο” ή “ενισχυμένο με αέριο της πηγής”, αναλόγως της περίπτωσης.

Υποχρεωτικές και απαγορευμένες ενδείξεις στη συσκευασία

Ο νόμος ορίζει ότι οι παρακάτω συγκεκριμένες ενδείξεις πρέπει να αναγράφονται υποχρεωτικά στη συσκευασία των εμφιαλωμένων νερών:

1. Ονομασία πώλησης του προϊόντος
2. Ονομασία πηγής υδροληψίας
3. Τόπος εκμετάλλευσης του νερού
4. Φυσική και χημική ανάλυση της σύνθεσης του νερού
5. Κατεργασίες που ενδεχομένως πραγματοποιούνται κατά τη διαδικασία εμφιάλωσης
6. Ποσότητα (όγκος) του περιεχομένου
7. Χρονολογία ελάχιστης διαθεσιμότητας (ημερομηνία λήξης) σε μορφή μέρα/μήνας/έτος
8. Παρτίδα παραγωγής
9. Συνθήκες συντήρησης και χρήσης του προϊόντος (π.χ. Φυλάσσεται σε δροσερό και σκιερό μέρος)
10. Όνομα ή εμπορική επωνυμία και διεύθυνση παρασκευαστή

Με βάση την ίδια νομοθεσία, στη συσκευασία των εμφιαλωμένων νερών, απαγορεύεται να αναγράφονται οι ακόλουθες ενδείξεις:

1. Εκείνες που τους αποδίδουν θεραπευτικές ιδιότητες
2. Όσες σχετίζονται με επίδραση στις λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού π.χ. “Διαιτητικό” ή “Ενισχύει την πέψη”
3. Δηλώσεις που υπονοούν ότι το προϊόν έχει ιδιότητες ή χαρακτηριστικά που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα και αποσκοπούν στην παραπλάνηση του κοινού
4. Επωνυμία που παραπέμπει σε όνομα περιοχής άλλης από την γεωγραφική περιοχή προέλευσης του νερού

Συμβουλές για την αγορά και κατανάλωση

Πρέπει να έχετε υπόψη ότι το εμφιαλωμένο νερό είναι καλής ποιότητας και πόσιμο, μόνο εφόσον τηρούνται σωστά οι διαδικασίες εμφιάλωσης και συντήρησής του. Για αυτό, κατά την αγορά εμφιαλωμένου νερού αλλά και κατά την κατανάλωσή του, υπάρχουν κάποιες συμβουλές τις οποίες καλό θα ήταν να ακολουθείτε:

• Επιλέξτε ένα αξιόπιστο σημείο πώλησης, που δεν σας δημιουργεί αμφιβολίες γύρω από την υγιεινή του ίδιου και των προϊόντων του. Αν, για παράδειγμα, δείτε συσκευασίες εμφιαλωμένου νερού εκτεθειμένες σε υψηλές θερμοκρασίες, μην προτιμήσετε το εν λόγω κατάστημα.
• Μην αγοράζετε συσκευασίες των οποίων το πώμα φαίνεται ότι δεν έχει σφραγιστεί καλά ή με παραβιασμένο τον δακτύλιο ασφαλείας του πώματος.
• Εξετάστε καλά τις φιάλες για διαρροές νερού. Αν το νερό στάζει από τη φιάλη, μην την αγοράσετε.
• Βεβαιωθείτε ότι το υλικό συσκευασίας είναι κατάλληλο για φύλαξη τροφίμων και ότι το σχήμα της συσκευασίας δεν έχει αλλοιωθεί.
• Παρατηρείστε το εσωτερικό της φιάλης για μικροαντικείμενα που επιπλέουν στο νερό, κατακάθια ή αιωρούμενα σωματίδια.
• Το νερό που περιέχεται στη συσκευασία πρέπει να είναι διαυγές και η φιάλη δεν πρέπει να είναι ούτε εντελώς γεμάτη ούτε εντελώς άδεια.
• Διαβάστε προσεκτικά την ετικέτα, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην ημερομηνία λήξης, τον τύπο του νερού και την χημική ανάλυσή του.
• Να φυλάτε το μπουκαλάκι σε δροσερό και σκιερό μέρος, μακριά από την ηλιακή ακτινοβολία και από εστίες μόλυνσης. Μετά το άνοιγμα, να το διατηρείτε στο ψυγείο αλλά να αποφεύγετε τη φύλαξή του για μεγάλο χρονικό διάστημα και σίγουρα όχι μεγαλύτερο από την ημερομηνία λήξης.
• Αποφεύγετε να πίνετε κατευθείαν από το μπουκάλι, ιδιαίτερα αν σκοπεύετε να μοιραστείτε το νερό και με άλλους.
• Μην ξαναγεμίζετε τις φιάλες με νερό βρύσης, γιατί είναι πιθανό να έχουν αναπτυχθεί βακτήρια στο εσωτερικό της.

Αν παρατηρήσετε οτιδήποτε περίεργο ή ύποπτο, τόσο στη συσκευασία όσο και στο περιεχόμενό της, μη διστάσετε να το αναφέρετε στις αρμόδιες υγειονομικές υπηρεσίες.

Κρατικός έλεγχος

Με σκοπό την διασφάλιση της παραγωγής υγιεινών εμφιαλωμένων νερών από τις ελληνικές επιχειρήσεις, λειτουργεί το Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου Εμφιαλωμένων Νερών, με τη συνεργασία του Γενικού Χημείου του Κράτους και των υπουργείων Ανάπτυξης και Υγείας. Το Πρόγραμμα συνεργάζεται με την Ειδική Επιτροπή Έρευνας και Ελέγχου.

Οι έλεγχοι διενεργούνται σε όλα τα στάδια παραγωγής, συσκευασίας και διανομής του νερού. Περιλαμβάνουν από επιθεωρήσεις στον χώρο της πηγής και το προσωπικό μέχρι δειγματοληψία στα διακινούμενα προϊόντα και τις συσκευασίες τους, για μικροβιολογικές εξετάσεις.

Με το πέρας των αναλύσεων και εάν εντοπιστούν παραβάσεις, διατυπώνονται σχετικές εισηγήσεις και επιβάλλονται κυρώσεις, για συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία.

Γνωρίστε τα κύρια στοιχεία των εμφιαλωμένων νερών

Στην ετικέτα κάθε εμφιαλωμένου νερού, αναγράφεται η χημική του ανάλυση, δηλαδή ποια στοιχεία περιέχει και σε ποια ποσότητα. Στα φυσικά μεταλλικά νερά, η ανάλυση που βλέπετε είναι μιας συγκεκριμένης ημερομηνίας ενώ στα επιτραπέζια, αφορά τον μέσο όρο από τις αναλύσεις τεσσάρων εποχών.

Ένας εύκολος τρόπος να καταλάβουμε πόσο πλούσιο σε μέταλλα είναι το νερό που πίνουμε είναι να διαβάσουμε δύο δείκτες που αναγράφονται στην ετικέτα του, της αγωγιμότητας και του στερεού υπολείμματος. Το ύψος της αγωγιμότητας είναι ανάλογο με το ύψος της συγκέντρωσης μεταλλικών στοιχείων στο νερό ενώ το στερεό υπόλειμμα αναφέρεται στην περιεκτικότητά του σε σωματίδια, όπως τα άλατα.

Για τα επιτραπέζια νερά, συνιστάται το στερεό υπόλειμμα να είναι μικρότερο των 500mg ανά λίτρο και το ανώτατο όριο αγωγιμότητας, μετρημένης στους 20 βαθμούς Κελσίου, είναι τα 2500μS ανά εκατοστό. Για τα φυσικά μεταλλικά νερά, δεν ορίζονται αντίστοιχα όρια.

Τα μεταλλικά στοιχεία, που περιέχονται στα εμφιαλωμένα νερά, είναι απαραίτητα για τον οργανισμό μας. Ξέρουμε, όμως, που συμβάλλει το καθένα; Ας τα δούμε όλα ξεχωριστά.

Μαγνήσιο (Mg++)

Γιατί είναι απαραίτητο: Συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία της καρδιάς, των μυών και των νεύρων. Σε υψηλές συγκεντρώσεις, έχει καθαρτική και διουρητική δράση. Είναι, επίσης, απαραίτητο για την διατήρηση και αποκατάσταση των κυττάρων και των οστών, καθώς συντελεί στην αντιγραφή του DNA. Η μυοχαλαρωτική του δράση το έχει κάνει γνωστό ως το “μέταλλο κατά του στρες”.

Πόσο χρειάζεστε: Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη, για έναν ενήλικα, είναι 6mg ανά κιλό σωματικού βάρους. Όσοι αθλούνται συστηματικά, χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες.

Τι συμβαίνει όταν λαμβάνετε λιγότερο: Η έλλειψη μαγνησίου μπορεί να επηρεάσει σοβαρά πολλές σωματικές λειτουργίες. Τα παρακάτω συμπτώματα αποτελούν, κατά κανόνα, ένδειξη ότι τα επίπεδα μαγνησίου στον οργανισμό σας είναι χαμηλά: Μυϊκή ατονία, μούδιασμα, νευρικότητα, ταχυκαρδία, προβλήματα ύπνου, δυσκοιλιότητα, κόπωση, προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, καρδιαγγειακά νοσήματα.

Τι συμβαίνει όταν λαμβάνετε περισσότερο: Τα υψηλά επίπεδα μαγνησίου δεν έχει αποδειχτεί ότι είναι βλαβερά για ανθρώπους με φυσιολογική νεφρική λειτουργία. Ωστόσο, η ενδοφλέβια χορήγηση υψηλής δόσης είναι πολύ επικίνδυνη, αφού μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο νευρικό σύστημα.

Νάτριο (Na+)

Γιατί είναι απαραίτητο: Παίζει σημαντικό ρόλο, ως ηλεκτρολύτης, στη ρύθμιση του ισοζυγίου του νερού και των άλλων υγρών του οργανισμού. Επίσης, είναι απαραίτητο για την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων και την εκτέλεση των λειτουργιών του εγκεφάλου, των μυών και του νευρικού συστήματος.

Πόσο χρειάζεστε: Στους ενήλικες, συστήνεται η κατανάλωση 1500mg νατρίου ημερησίως, για να διατηρηθούν οι τιμές του στον οργανισμό σε φυσιολογικά επίπεδα.

Τι συμβαίνει όταν λαμβάνετε λιγότερο: Τα χαμηλά επίπεδα νατρίου σημαίνουν ότι έχετε υπονατριαιμία*. Αν το νάτριο μειωθεί απότομα, μπορεί να αισθανθείτε αδυναμία, σύγχυση και ληθαργικότητα. Σε ακραίες περιπτώσεις, η πολύ μικρή συγκέντρωση νατρίου μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε κώμα.

Τι συμβαίνει όταν λαμβάνετε περισσότερο: Η υπερβολική κατανάλωση νατρίου, συνδέεται με την υπέρταση. Επιπρόσθετα, υψηλά επίπεδα νατρίου δείχνουν υπερνατριαιμία* με συμπτώματα όπως δίψα, ανησυχία, ταραχή. Αν τα επίπεδα ανέβουν υπερβολικά, οι συνέπειες μπορεί να είναι σπασμοί και κώμα.

*Υπερνατριαιμία και υπονατριαιμία οφείλονται, κατά κανόνα, σε παθολογικά προβλήματα

Κάλιο (Κ+)

Γιατί είναι απαραίτητο: Αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μεταλλικό στοιχείο για τη σωστή λειτουργία ιστών και οργάνων του ανθρώπινου σώματος και πρόκειται για έναν σημαντικό ηλεκτρολύτη. Όπως και το νάτριο, ρυθμίζει το ισοζύγιο υγρών στον οργανισμό μας και διαδραματίζει βασικό ρόλο στην επικοινωνία των κυττάρων και τη λειτουργία του μυϊκού συστήματος. Έρευνες έχουν δείξει ότι η πρόσληψη καλίου σχετίζεται με την πρόληψη εγκεφαλικών και εμφραγμάτων, επειδή ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση.

Πόσο χρειάζεστε: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει κάθε ενήλικας να αυξήσει την ημερήσια κατανάλωση καλίου πάνω από τα 4 γραμμάρια την ημέρα.

Τι συμβαίνει όταν λαμβάνετε λιγότερο: Η χαμηλή πρόσληψη καλίου μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση υπέρτασης, καθώς είναι σημαντικό να υπάρχει ισορροπία μεταξύ νατρίου και καλίου στον οργανισμό.

Τι συμβαίνει όταν λαμβάνετε περισσότερο: Υπερκαλιαιμία δεν παρουσιάζεται αν δεν υπάρχει κάποιο παθολογικό πρόβλημα, επομένως η πρόσληψή του σε υψηλές ποσότητες είναι ακίνδυνη για τον οργανισμό.

Ασβέστιο (Ca++)

Γιατί είναι απαραίτητο: Αποτελεί βασικό δομικό συστατικό των οστών αλλά και των δοντιών και είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Συμμετέχει στη λειτουργία των μυών, βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και συμβάλλει στην πρόληψη καρδιαγγειακών νόσων. Το ασβέστιο που λαμβάνουμε από το νερό αξιοποιείται πλήρως από τον οργανισμό, αφού έχει καλή βιοδιαθεσιμότητα.

Πόσο χρειάζεστε: Ένας μέσος ενήλικας χρειάζεται 1000mg ασβεστίου την ημέρα. Μεγαλύτερες ανάγκες έχουν τα παιδιά, οι έφηβοι, οι έγκυες και θηλάζουσες μητέρες και οι γυναίκες σε εμμηνόπαυση.

Τι συμβαίνει όταν λαμβάνετε λιγότερο: Ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου σε παιδιά μπορεί να προκαλέσει βλάβες στα κόκαλα και τα δόντια καθώς και αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης ή οστεοπενίας στην ενήλικη ζωή. Στους ενήλικες, μπορεί να ευθύνεται για κακή ποιότητα των οστών. Η έλλειψη ασβεστίου έχει σχετιστεί και με την ύπαρξη υπέρτασης αλλά και με την εμφάνιση καρκίνου στο παχύ έντερο.

Τι συμβαίνει όταν λαμβάνετε περισσότερο: Η πρόσληψη περίπου 2500mg την ημέρα, μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση συμπτωμάτων τοξικότητας. Διατροφή με πολύ υψηλά επίπεδα ασβεστίου μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στα επίπεδα ορμονών στο αίμα. Μάλιστα, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, γυναίκες που λαμβάνουν άνω των 1400mg ασβεστίου από σκευάσματα έχουν 1,5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο.

Χλώριο (Cl)

Γιατί είναι απαραίτητο: Παίρνει μέρος στη διατήρηση της ισορροπίας οξέων και βάσεων στον οργανισμό και είναι απαραίτητο συστατικό για την παραγωγή υδροχλωρικού οξέως στο στομάχι. Συμβάλλει στην καλή επικοινωνία των νεύρων.

Πόσο χρειάζεστε: Συστήνεται η πρόσληψη 750mg ημερησίως. Οι ανάγκες μας σε χλώριο υπερκαλύπτονται από τη συνήθη διατροφή.

Τι συμβαίνει όταν λαμβάνετε λιγότερο: Η έλλειψη χλωρίου συνεπάγεται μείωση της μυϊκής δύναμης, βλάβες στα δόντια και κακή χώνεψη. Σπάνια, μπορεί να προκληθούν σπασμοί.

Τι συμβαίνει όταν λαμβάνετε περισσότερο: Σε συνδυασμό με περίσσευμα νατρίου, δημιουργείται υπέρταση. Οι υπερβολικές ποσότητες ενδέχεται να προκαλέσουν και εμετούς.

Άλλες ενώσεις

Στη χημική ανάλυση των εμφιαλωμένων νερών θα δείτε να αναγράφονται, επίσης, το διοξείδιο του πυριτίου (παράγοντας ελαστικότητας των αρτηριών), θειικά ιόντα (απαραίτητα συστατικά των κυττάρων) και το δικαρβονικό οξύ (διευκολύνει την πέψη).

Τι σημαίνει σκληρό, καθαρό και όξινο νερό

Σκληρότητα

Η ολική σκληρότητα του νερού εκφράζει τη συγκέντρωση των αλάτων από ασβέστιο και μαγνήσιο. Η νομοθεσία δεν προβλέπει σχετικά όρια, αφού μεγάλες τιμές σκληρότητας δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία. Μάλιστα, η αυξημένη σκληρότητα έχει βρεθεί ότι σχετίζεται με την μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Καθαρότητα

Το πόσο είναι επιβαρυμένο με ρύπους ένα νερό, γίνεται αντιληπτό από τη συγκέντρωση νιτρικών. Όσο μικρότερη είναι αυτή η συγκέντρωση, τόσο καθαρότερο είναι το νερό. Τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια για τα νιτρώδη στα φυσικά μεταλλικά νερά είναι 0,1mg ανά λίτρο και για τα επιτραπέζια 0,5mg ανά λίτρο.

Όξινο ή αλκαλικό;

Η τιμή του pH, η οποία δηλώνει τη συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου στο νερό, δείχνει πόσο όξινο είναι το νερό. Για τα φυσικά μεταλλικά νερά δεν υπάρχουν όρια, ενώ για τα επιτραπέζια νερά, τα επιτρεπόμενα όρια του pH είναι 6,5 με 9,5. Το κάθε νερό χαρακτηρίζεται αλκαλικό όταν η τιμή του pH είναι άνω του 7 και όξινο όταν η ίδια τιμή είναι κάτω του 7. Όταν το pH είναι 7, το νερό χαρακτηρίζεται ουδέτερο.

Το pH του ανθρώπινου σώματος είναι ελαφρά αλκαλικό, συγκεκριμένα 7,4. Καλό θα ήταν να διατηρούμε αυτή την αλκαλικότητα, η οποία συνδέεται με τη γενικότερη υγεία του σώματος.

 Δημοσιεύτηκε  από Waterfall Life