Τα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών της 26 ης Σεπτεμβρίου στη Γερμανία
είναι ήδη γνωστά και οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβερνητικού
συνασπισμού είναι ήδη εν εξελίξει. Όποιο κι αν είναι, πάντως, το νέο κυβερνητικό
σχήμα, δεδομένο είναι ότι αυτό θα συνιστά μια ‘‘τριπλή πολιτική συμμαχία’’. Το
σπουδαίο γεγονός, ωστόσο, το οποίο βεβαίως είναι εξ’ υπαρχής δεδομένο, είναι ότι η
Γερμανία μεταβαίνει στη ‘‘μετά Μέρκελ’’ εποχή, στην οποία μάλιστα όχι μόνο δεν
λείπουν αλλά θα έλεγα περισσεύουν οι ιδιαιτερότητες και οι προκλήσεις.
Κατά την άποψή μου, λοιπόν, ο νέος Καγκελάριος, όποιος κι αν είναι αυτός, έχει
να αντιμετωπίσει, μεταξύ των άλλων, εξαιρετικής σπουδαιότητας για το παρόν και το
μέλλον της Γερμανίας, αλλά και της Ευρώπης ασφαλώς, διλήμματα σε τέσσερα
καθοριστικά πεδία πολιτικής, οι απαντήσεις επί των οποίων θα συνδιαμορφώσουν τη
γεωπολιτική και γεωοικονομική πραγματικότητα στη Γερμανία και στην Ευρώπη στις
χαραυγές μιας καινούργιας εποχής.
Κατά πρώτον, δεδομένου ότι ταυτοτικός πυλώνας της σύγχρονης Γερμανίας
είναι η Οικονομία, η πολιτική του νέου Καγκελαρίου θα επικεντρωθεί σε αυτήν. Οι
προκλήσεις και οι δυνατότητες της νέας, μετά την πανδημία του κορωνοϊού,
κανονικότητας θα αποτελέσουν το βασικό μέλημα και της νέας γερμανικής ηγεσίας.
Ακριβώς σε αυτή την επιστροφή στην κανονικότητα, και δη σε επίπεδο
πανευρωπαϊκό, εμφαίνεται ήδη η διλημματική φύση των πραγμάτων.
Είναι η ώρα, επομένως, που η μεγάλη συζήτηση για το δημοσιονομικό μέλλον
της Ευρώπης και την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα
ανοίξει ουσιαστικά και θα παράγει κορυφαίες διαλεκτικές αντιπαραθέσεις σε όλα τα
κράτη-μέλη (κ-μ) της ΕΕ. Το μέγα ερώτημα, συνεπώς, που ad hoc θα τεθεί και στην
εσωτερική γερμανική πολιτική σκηνή και θα απαιτήσει σαφή και ξεκάθαρη
τοποθέτηση είναι αν μετά την αναστολή του άνω Συμφώνου, λόγω βεβαίως των
έκτακτων οικονομικών μέτρων που λήφθηκαν από τις Κυβερνήσεις της Ένωσης προς
αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, θα επιχειρηθεί η επιστροφή στο
υπάρχον κοινό δημοσιονομικό πλαίσιο με αυστηρή προσήλωση στους κανόνες και
απαρέγκλιτη εφαρμογή τους ή θα κατευθυνθούμε προς ένα αναδιαμορφωμένο
δημοσιονομικό περίγραμμα στην ΕΕ με περισσότερη ευελιξία, με τη ρητή ή έμμεση
αποδοχή της λογικής της αμοιβαιοποίησης των χρεών (debt mutualization) των κ-μ
και την παράλληλη επικράτηση κεϋνσιανικών ιδεών ως προς το κοινό δημοσιονομικό
λειτουργικό περίγραμμα; Θα επενδύσει πολιτικά η Ευρώπη και θα ‘‘χτίσει’’ το μέλλον
της μέσα από την προοπτική του ‘‘Next Generation EU’’; Θα αναπλάσει την
πλατφόρμα των μακροοικονομικών της κανόνων; Ή το υπάρχον δημοσιονομικό
πλαίσιο είναι απαρασάλευτο και αδιαπραγμάτευτο;
Η γερμανική εμμονή, πάντως, για σχεδόν απόλυτη δημοσιονομική ισορροπία,
και συνεπαγωγικά πειθαρχία, είναι γνωστή και αποτυπωμένη μάλιστα και στο
Σύνταγμα της χώρας δια του διαβόητου ‘‘Schuldenbremse’’ (φρένου χρέους),
σύμφωνα με το οποίο το χρέος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης δεν πρέπει να
ξεπερνά το 0,35% του ονομαστικού γερμανικού ΑΕΠ. Αν, επομένως, το FDP, ως
κυβερνητικός εταίρος, αναλάβει το Υπουργείο Οικονομικών, όπως ζητεί, η ‘‘τήρηση
των κανόνων’’ φαίνεται ότι θα επανέλθει ως το ‘‘ιερό δισκοπότηρο’’ της γερμανικής
πολιτικής.
Όμως, το δίλημμα για τον νέο Καγκελάριο θα είναι μεγάλο. Όπως ήδη έχω
εξηγήσει (ίδετε το άρθρο μου ‘‘Πώς η Γερμανία θα βγει πολύ ισχυρότερη από την παρούσα
κρίση και τι αυτό συνεπάγεται για τη ζώνη του ευρώ’’ https://olympospieria.com), η
επάνοδος στην οικονομική ομαλότητα δεν θα είναι ομοιόμορφη για όλα τα κ-μ της
ΕΕ. Έχοντας αναθερμάνει την Οικονομία της με παραπάνω από 1 τρισ. ευρώ, η
Γερμανία, αποκτώντας, από τη μια, σοβαρό πλεονέκτημα έναντι όλων των άλλων κ-μ
και επιμένοντας, από την άλλη, στην αυστηρή επάνοδο στην ‘‘πεπατημένη’’ ενωσιακή
δημοσιονομική νόρμα, κινδυνεύει να έρθει σε βαθύ και κλονιστικό χάσμα με τη
Γαλλία, την Ιταλία και τον ευρωπαϊκό Νότο.
Στο πεδίο αυτό μάλιστα, αν η επιλογή της γερμανικής καγκελαρίας είναι η
εφαρμογή της πολιτικής επιθυμίας του FDP, προβλέπω μια επερχόμενη συγκλονιστική
κόντρα στην Ευρώπη, τύπου μάλιστα ‘‘μανιχαϊστικού δυϊσμού’’. Γι’ αυτό, στο άνω
άρθρο μου ήδη προ καιρού προειδοποιούσα: ‘‘Η ουσία του προβλήματος, ωστόσο,
δεν είναι η ισχυρή Γερμανία ή η ακόμα ισχυρότερη Γερμανία, λόγω της
ανομοιομορφίας της επιχειρούμενης ανάκαμψης σε όλη την Ευρώπη. Το θέμα για
την ΕΕ είναι και θα προκύψει έντονα και διχαστικά αν αφεθεί από την θεσμική της
ηγεσία να ξεδιπλωθεί, μέσα στο προπεριγραφόμενο οικονομικο-πολιτικό πεδίο,
ένας αδυσώπητος οικονομικός δαρβινισμός’’.
Κατά δεύτερον, είναι τούτη η χρονική συγκυρία που το ζήτημα της ευρωπαϊκής
στρατηγικής αυτονομίας, ειδικά κατόπιν των εύλογων πιέσεων του Προέδρου
Macron, θα τεθεί εμφατικά πια στην κοινή ευρωπαϊκή πολιτική ατζέντα, μια που
μάλλον έχει καταστεί κοινοτοπία ότι ο ευρωπαϊκός γεωπολιτικός αυτοπροσδιορισμός
προϋποθέτει μια αυτοδύναμη, ισχυρή και αμυντικά συμπράττουσα ΕΕ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου