Πως η κανονικότητα, που θεωρούσαμε δεδομένη, είναι ένας μύθος και πως οι ζωές μας είναι πολύ πιο ευάλωτες απ’ ό,τι φανταζόμαστε. Η πανδημία μάς θύμισε τον ρόλο της τυχαιότητας στην ανθρώπινη ιστορία. Η Ιστορία δεν είναι μια γραμμική πρόοδος, εμπεριέχει και γεγονότα εκτός του ελέγχου μας, που μπορούν να αλλάξουν τα πάντα. Ζήσαμε, και ζούμε ακόμα, ένα τέτοιο γεγονός.
Το άλλο μεγάλο μάθημα είναι η επιβεβαίωση του πόσο διασυνδεδεμένος είναι ο κόσμος. Ένας άρρωστος στην Κίνα μπορεί να αναστατώσει τη ζωή όλων των ανθρώπων του πλανήτη. Αυτό μας μαθαίνει πως πρέπει να είμαστε κοσμοπολίτες, να μη μας νοιάζει μόνο τι γίνεται στο κοντινό μας περιβάλλον, στη χώρα μας, στη γεωπολιτική γειτονιά μας, αλλά και σε όλον τον κόσμο ‒ και ως ηθική στάση αλλά και γιατί, εν τέλει, μας αφορά προσωπικά.
Τέλος, η πανδημία μάς μαθαίνει κάτι σημαντικό για τη φύση. Όχι πως εκδικείται τις ανθρώπινες αμαρτίες, μια σκέψη την οποία έσπευσαν κάποιοι να κάνουν στην αρχή της πανδημίας (η αβάσιμη σύνδεση πανδημιών και ηθικών παραβάσεων είναι φαινόμενο που συναντάμε από την αρχαιότητα, στην τραγωδία του Σοφοκλή, «Οιδίποδας Τύραννος» για παράδειγμα). Αλλά ότι ποτέ δεν τη δαμάσαμε πλήρως, όπως πιστέψαμε πως κάναμε μέσα από την επιστήμη και την τεχνολογία, από τον Διαφωτισμό και μετά.
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ διδάκτορας Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου