24 Απριλίου 2022

Πάσχα στην Ελλάδα: Ήθη και έθιμα από κάθε γωνιά της χώρας


 Το Πάσχα είναι μία από τις σημαντικότερες εορτές της Ορθοδοξίας, η οποία «κρατάει» τα δικά της ήθη και έθιμα σε κάθε γωνιά της χώρας.Από περιφορά του επιταφίου, λιτανείες, φαναράκια που φωτίζουν τον νυχτερινό ουρανό, μέχρι αυγομαχίες, σούβλες και σαϊτοπόλεμο, είναι μερικά από τα έθιμα του Πάσχα που αναβιώνουν κάθε χρόνο στη χώρα μας, κατά την περίοδο της Μεγάλης Εβδομάδας. 

Πώς εορτάζεται το Πάσχα στην Πελοπόννησο

Άνω Καστρίτσι: Θρησκευτική λιτανεία και πομπή γύρω από το χωριό

Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα στο Άνω Καστρίτσι Αχαΐας, αναβιώνει ένα έθιμο που έρχεται από τα βάθη των αιώνων. Η παράδοση θέλει τους κατοίκους του Άνω Καστριτσίου να τελούν θρησκευτικές δεήσεις στην προσπάθεια τους να προφυλάξουν το χωριό από κάποια καταστροφή. Άλλοι λένε από λοιμό ή διάφορες επιδημίες και άλλοι από κατολισθήσεις.
Πάσχα στο Άνω Καστρίτσι
Ανω Καστρίτσι: Περιφορά εικόνων στα υψώματα του χωριού

Οι κάτοικοι του Άνω Καστριτσίου, κατόπιν προτροπής των ιερωμένων πραγματοποιούσαν θρησκευτική λιτανεία και δέηση, περιφέροντας τις άγιες εικόνες σε κύκλο σε όλα τα υψώματα γύρω από το χωριό. Κάθε χρόνια τηρώντας την παράδοση τη Δευτέρα του Πάσχα το πρωί, θα αρχίσει η δέηση ή λέηση (στην τοπική διάλεκτο), από την κεντρική εκκλησία, θα προηγείται της πομπής η εικόνα της Ανάστασης και θα ακολουθούν σημαίες, εξαπτέρυγα και εικόνες που κρατούν οι κάτοικοι του χωριού ντυμένοι με παραδοσιακές στολές. Καθ' όλη τη διάρκεια της πομπής οι κάτοικοι του Άνω Καστριτσίου θα επικαλούνται το «Κύριε Ελέησον».

Η πομπή ακολουθεί περιμετρική διαδρομή σε κάθε ξωκλήσι, οι ιερείς «βγάζουν» ύψωμα σε συγκεκριμένο υπεραιωνόβιο δέντρο και καταλήγουν στο ξωκλήσι της Παναγίας, όπου τελείται Θεία Λειτουργία. Στη συνέχεια, όλοι όσοι συμμετέχουν στην πομπή, μικροί, μεγάλοι, ντόπιοι και επισκέπτες αφού έχουν διανύσει πεζοπορία πέντε ωρών περίπου καταλήγουν στην κεντρική πλατεία. Εκεί ο παπάς σύρει πρώτος το χορό με όλους τους φουστανελάδες και ακολουθεί γλέντι με ψητά αρνιά, κόκκινα αυγά, κουλούρια και κρασί.
Τέμενη Αιγίου: Το κάψιμο του Ιούδα στην πλατεία του χωριού

Την Κυριακή του Πάσχα ή της Αγάπης, στην Τέμενη Αιγίου στην πλατεία του χωριού τελείται το έθιμο της καύσης του Ιούδα. Το έθιμο αναβιώνει από τον Πολιτιστικό Σύλλογο της Τεμένης Αιγίου. Το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα στην πλατεία, μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, πραγματοποιείται θεατρικό δρώμενο που αναπαριστά τη δίκη του Ιούδα, του οποίου στο τέλος ρίχνουν το ομοίωμα στη φωτιά.
Πάσχα / Κάψιμο του Ιούδα στην Τεμένη Αιγαίου
Κάψιμο του Ιούδα στην Τεμένη Αιγίου
Βασιλικό: Εφιπποι στον Αϊ Γιώργη

Κάθε χρόνο στο Βασιλικό Φαρρών στην Αχαΐα, αναβιώνει τη Δευτέρα του Πάσχα το έθιμο της λιτάνευσης της εικόνας του Αγίου Γεωργίου (προστάτη της περιοχής) με τη συνοδεία αλόγων.

Εκατοντάδες πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου για να παρακολουθήσουν τη πανηγυρική Θεία Λειτουργία, καθώς και την έφιππη λιτάνευση της εικόνας του Αγίου-προστάτη της περιοχής.

Μετά τη Θεία Λειτουργία ακολουθεί στους δρόμους του Βασιλικού η λιτάνευση της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, όπου της πομπής προηγούνται οι νεαροί έφιπποι, οι οποίοι κρατούν την ελληνική σημαία και το λάβαρο της εκκλησίας, στη συνέχεια ακολουθούν ιερείς με την εικόνα και οι πιστοί.

Το συγκεκριμένο έθιμο αναβιώνει τα τελευταία χρόνια στην περιοχή ανήμερα της εορτής του Αγίου Γεωργίου, τη Δευτέρα του Πάσχα. Οι νέοι του οικισμού προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανό αυτό το ξεχωριστό έθιμο γι΄ αυτό το λόγο και η συμμετοχή τους είναι μεγάλη.

Από την προηγούμενη ημέρα οι γυναίκες του Βασιλικού ετοιμάζουν διάφορα γλυκίσματα, τα οποία και μοιράζουν στους πιστούς, έξω από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
Πάσχα με τους έφιππους στο Βασιλικό

Εφιπποι στην Κρήνη Συμπολιτείας


Με επιτυχία πραγματοποιείται στην Κρήνη του Δήμου Συμπολιτείας, η αναβίωση του παλαιού τοπικού εθίμου με αγώνες ιπποδρομίας μετά τον εορτασμό του Αγίου Γεωργίου, τη Δευτέρα του Πάσχα, σε ομώνυμο ξωκλήσι της περιοχής. Μετά τη Θεία Λειτουργία στο ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου οι καβαλάρηδες ιδιοκτήτες των αλόγων που συμμετέχουν στην ιπποδρομία προσκυνούν ένας-ένας την εικόνα του Αγίου και ξεκινούν τον αγώνα. Η διαδρομή που κάνουν είναι από το ξωκλήσι μέχρι την πλατεία του χωριού, Κρήνη. Η εκδήλωση συνδιοργανώνεται από τον Δήμο Συμπολιτείας και τον Ιππικό Όμιλο Αιγίου.
Τυρός Κυνουρίας: Επιτάφιος με ψαροκάικα

Οι κάτοικοι του Τυρού δεν ξεχνούν τις παραδόσεις τους και αν βρεθείτε σε κάποια γιορτή ή πανηγύρι θα νιώσετε την Τσακώνικη ζεστασιά. Ιδανική εποχή για να επισκεφθείτε τον Τυρό είναι και η περίοδος του Πάσχα με πολλά έθιμα που αναβιώνουν οι νέοι του τόπου, σε συνεργασία με τους συλλογικούς φορείς και τους πολίτες της περιοχής.

Τη Μεγάλη Παρασκευή θα δείτε την περιφορά των δύο Επιταφίων στην παραλιακή οδό με την συνοδεία των ψαροκάϊκων, ενώ από στεριάς χιλιάδες κόσμου ακολουθούν με ευλάβεια τους δύο Επιτάφιους.
Πυροτεχνήματα το Πάσχα στον Τυρό
Κάψιμο του Ιούδα μέσα στη Θάλασσα στην Τύρο

Το Μεγάλο Σάββατο από νωρίς το βράδυ τα μικρά παιδιά γεμίζουν τον κόλπο του Τυρού από άκρη σε άκρη με χιλιάδες κεριά, που φωτίζουν την θάλασσα και συμβολίζουν τις ψυχές των Τσακώνων ναυτικών και ψαράδων που έχουν χαθεί. Τη στιγμή της Ανάστασης, στο γραφικό ψαροχώρι, οι Τσάκωνες μπουρλοτιέρηδες φωτίζουν τον αναστάσιμο ουρανό με εκατοντάδες πυροτεχνήματα.

Στην ενορία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο λιμάνι, θα δείτε ένα από τα πιο φαντασμαγορικά έθιμα της Ελλάδας, το κάψιμο του Ιούδα μέσα στη θάλασσα πάνω σε ειδική σχεδία από τους Τσάκωνες πυρπολητές με την συνοδεία βεγγαλικών και τρομερών δυναμιτών, που φωτίζουν τον Τυρό από άκρη σε άκρη, ένα έθιμο που άρχισε από την εποχή της Τουρκοκρατίας και φτάνει έως τις μέρες μας.

Την Κυριακή του Πάσχα στην ενορία της Αγίας Μαρίνας στην πλατεία, θα ακούσετε την ανάγνωση του Ευαγγελίου στην Τσακώνικη διάλεκτο από τους ιερείς του Τυρού και μετά ακολουθεί γλέντι στην κεντρική πλατεία με σούβλες ντόπιο κρασί και λαϊκή ορχήστρα. Εκεί θα δείτε να χορεύεται και ο ιστορικό τσακώνικος χορό.
Τουρλάδα Καλαβρύτων: Το έθιμο της «Κουλούρας»

Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, γιορτάζεται το έθιμο της «Κουλούρας». Σε αυτό οι συμμετέχοντες λαμβάνουν μέρος σε αγώνα δρόμου, ο οποίος βέβαια γίνεται μέσα στην ανθισμένη φύση. Το έπαθλο του νικητή είναι μια «κουλούρα», ένα είδος ψωμιού με γλυκιά γεύση, που παρασκευάζεται τη Μεγάλη Πέμπτη μαζί με τα κόκκινα αυγά από ανύπαντρες κοπέλες του χωριού. Οι νικητές τεμαχίζουν τις κουλούρες και τις μοιράζουν στους παρευρισκόμενους.
Πάσχα στην Καλαμάτα: Ο Σαϊτοπόλεμος

Η ανάμνηση του Θείου Πάθους και η Ανάσταση του Ιησού Χριστού και το Πάσχα, επιτελούνται στην Καλαμάτα με λαμπρότητα και με σεβασμό στις παραδόσεις και τα έθιμα του λαού μας.

Ένα από αυτά, που συντελεί στον εορτασμό με ιδιαίτερο, εντυπωσιακό τρόπο και διεξάγεται με την υποστήριξη του δήμου Καλαμάτας, είναι η ρίψη σαϊτών και ο σαϊτοπόλεμος, με φλόγα και βροντή.

Σαΐτες, λοιπόν, θα ρίξουν οι σαϊτολόγοι καταρχήν τη Μεγάλη Παρασκευή, την ώρα που οι πιστοί θα περιφέρουν τον Επιτάφιο σε όλες τις γειτονιές της Καλαμάτας προς ευλογία της πόλης. Σαΐτες θα πέσουν στη Ράχη και τον Αβραμόγιαννη, αλλά και στη Φυτειά στις 9.30 περίπου το βράδυ και σε άλλα σημεία.

Ανήμερα την Κυριακή του Πάσχα, στις 8.00 το βράδυ και στο κέντρο της πόλης, στο βόρειο πάρκινγκ του Νέδοντα και στην πλατεία Όθωνος, τα μπουλούκια των σαϊτολόγων θα τελέσουν το έθιμο του σαϊτοπολέμου.

Οι ετοιμασίες των σαϊτολόγων έχουν ξεκινήσει από καιρό και το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, στο λημέρι τους, κοντά στον ιερό ναό του Αγίου Ιωάννη στην αγορά της Καλαμάτας, θα φθάσουν στο αποκορύφωμα.
Πάσχα / Σαϊτοπόλεμος στην Καλαμάτα
Σαϊτοπόλεμος στην Καλαμάτα

Υπό τους ήχους της τελετής της Αποκαθήλωσης, που θα ακούγεται μέσω ραδιοφώνου, οι πρωτεργάτες του εθίμου θα κάνουν τα τελευταία γεμίσματα της σαΐτας. Την τέχνη τους θα την δείξουν οι σαϊτολόγοι στο σαϊτοπόλεμο το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα.

Πρόκειται για ένα λαοφιλές ξεχωριστό τοπικό έθιμο, μοναδικό κι εντυπωσιακό που έρχεται από παλιά κι έχει μέλλον.
Πάσχα στην Τρίπολη

Τη Μ. Παρασκευή νωρίς το απόγευμα η περιφορά του Επιταφίου στο άλσος του Αγίου Γεωργίου είναι εντυπωσιακή μέσα στο δασάκι, ενώ το βράδυ, στην κεντρική πλατεία γίνεται η περιφορά των Επιταφίων σε παράταξη, όπου για μιάμιση περίπου ώρα περνούν περισσότεροι από δέκα Επιτάφιοι ισάριθμων ενοριών και οι δύο χορωδίες της πόλης ψάλλουν τα εγκώμια δημιουργώντας κλίμα κατάνυξης.

Εκείνο που ξεχωρίζει την Μεγάλη Παρασκευή είναι ο Επιτάφιος του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Βασιλείου, που στολίζεται με χιλιάδες πέρλες..iefimerida.gr


Δεν υπάρχουν σχόλια: