Καταιγίδα: Πώς να προστατευτείς από τους κεραυνούς

 Η καταιγίδα και οι κεραυνοί είναι δυνητικά επικίνδυνες για την ανθρώπινη ζωή. Αν ακούσεις βροντές και δεις αστραπές, βρες καταφύγιο γρήγορα.

 Η καταιγίδα παράγει κεραυνούς σε μεγάλη ακτίνα, ακόμη και 15 χιλιόμετρα μακριά από τον πυρήνα ενός καταιγιδοφόρου νέφους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, από το 2001 μέχρι και τον Ιούνιο του 2023, έχουν καταγραφεί 44 θάνατοι από χτύπημα κεραυνού, σχεδόν δύο κάθε χρόνο.

Ο κεραυνός είναι μια ηλεκτρική εκκένωση μεγάλης κλίμακας που λαμβάνει χώρα στην ατμόσφαιρα. Προκύπτει από την ισορροπία ηλεκτρικών φορτίων που δημιουργούνται στα νέφη. Η βάση των νεφών φορτίζεται αρνητικά, ενώ το έδαφος θετικά. Όταν η διαφορά δυναμικού γίνει πολύ μεγάλη, η ηλεκτρική ενέργεια εκκενώνεται με τη μορφή κεραυνού. Αυτό το φαινόμενο συνοδεύεται από εκτυφλωτική λάμψη, που ονομάζουμε αστραπή, και από βίαιη έκρηξη, γνωστή ως βροντή. Ο κεραυνός μπορεί να χτυπήσει από το νέφος στο έδαφος, αλλά και από το ένα νέφος στο άλλο.

Πώς να προστατευτείς από τους κεραυνούς

Ακολουθούν μερικές συμβουλές για να παραμείνετε ασφαλείς σε μια καταιγίδα.

Αν είσαι σε εξωτερικό χώρο 

Αν και κανένα μέρος έξω δεν είναι ασφαλές κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας, μπορείς να ελαχιστοποιήσεις τον κίνδυνο. Η καλύτερη άμυνα είναι να αποφύγεις τους κεραυνούς. Έχε υπόψη σου ότι καταιγίδες με κεραυνούς στα ορεινά εμφανίζονται συχνότερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αργά το απόγευμα ή το βράδυ.

• Βρες ένα κτίριο ή μπες μέσα σε ένα αυτοκίνητο ή φορτηγό. Κλείσε τα παράθυρα! Τέντες, κιόσκια και άλλα ανοιχτά καταφύγια ΔΕΝ παρέχουν προστασία από κεραυνούς.
• Απόφυγε να βρίσκεσαι δίπλα σε στύλους, συρματοπλέγματα, σε κάμπριο αυτοκίνητο, τρακτέρ και μοτοσικλέτες.
• Ψάξε για συστάδες μικρών δέντρων και απόφευγε τα απομονωμένα ψηλά δέντρα.
• Μην ξαπλώνεις στο έδαφος. Πάρε στάση οκλαδόν με το κεφάλι ανάμεσα στα γόνατά σου. Το να σκύβεις ή να ξαπλώνεις στο έδαφος μπορεί να μειώσει τις πιθανότητές να σε χτυπήσει κεραυνός, αλλά δεν μειώνει τον κίνδυνο.
• Μην στέκεσαι σε γκρεμό ή μην ψάχνεις για βραχώδεις προεξοχές για καταφύγιο.
• Εάν κολυμπάς ή κάνεις βαρκάδα, πήγαινε άμεσα στην ξηρά και βρες γρήγορα ένα καταφύγιο.
• Μείνε μακριά από ανοιχτούς χώρους όπως γήπεδα γκολφ, πάρκα, παιδικές χαρές, λίμνες, πισίνες και παραλίες. 
• Εάν είσαι μέσα στη θάλασσα βγες γρήγορα έξω και μόλις φτάσεις στη στεριά, απομακρύνσου τουλάχιστον 100 μέτρα από την ακτή.
• Εάν είσαι παρέα ή με την οικογένειά σου κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας, χωριστείτε ο ένας από τον άλλο. Αυτό θα μειώσει τον αριθμό των τραυματιών εάν ο κεραυνός χτυπήσει στο έδαφος.

Μείνε μέσα

Παρόλο που το σπίτι σου είναι ένα ασφαλές καταφύγιο κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας με κεραυνούς, μπορεί να κινδυνεύεις. Περίπου το ένα τρίτο των τραυματισμών από κεραυνό συμβαίνουν σε εσωτερικούς χώρους.

• Μείνε μακριά από παράθυρα και πόρτες και από βεράντα ή μπαλκόνι.
• Περίμενε τουλάχιστον 30 λεπτά μετά το τέλος της καταιγίδας και των αστραπών προτού βγεις. Να γνωρίζεις ότι η αρχή και το τέλος μιας καταιγίδας είναι οι πιο επικίνδυνες στιγμές.
• Μην ξεγελιέσαι εάν έχει ήλιο, ο κεραυνός μπορεί να χτυπήσει έως και 15 - 20 χιλιόμετρα μακριά από τη βροχή.
• Μην ξαπλώνεις σε δάπεδα από σκυρόδεμα και μην ακουμπάς σε τοίχους από σκυρόδεμα κατά τη διάρκεια καταιγίδας. Ο κεραυνός μπορεί να ταξιδέψει μέσα από οποιοδήποτε μεταλλικό σύρμα ή ράβδο σε τοίχους από σκυρόδεμα ή δάπεδο.
• Μην κάνεις μπάνιο ή ντους. Οι σωλήνες νερού μεταφέρουν ηλεκτρισμό και ο κεραυνός μπορεί να ταξιδέψει μέσω υδραυλικών εγκαταστάσεων. Ωστόσο ο κίνδυνος είναι ελάχιστος εάν υπάρχουν πλαστικοί σωλήνες παρά μεταλλικοί.
• Μην πλένεις πιάτα ή μην στέκεσαι κοντά σε υδραυλικά όταν ακούς βροντές. Είναι καλύτερο να αποφύγεις οποιαδήποτε επαφή με υδραυλικά και τρεχούμενο νερό κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας για να μειώσεις τον κίνδυνο.

Απόφυγε τις ηλεκτρικές συσκευές

• Μην χρησιμοποιείς ηλεκτρικές συσκευές κατά τη διάρκεια καταιγίδας. Τα κινητά τηλέφωνα, οι φορητοί υπολογιστές και οι συσκευές που δεν είναι συνδεδεμένες με το ρεύμα επιτρέπονται. 
• Μην χρησιμοποιείς ενσύρματο τηλέφωνο και μην αγγίζετε τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό που είναι συνδεδεμένος με το ρεύμα. Ο κεραυνός μπορεί να ταξιδέψει μέσω ηλεκτρικών συστημάτων, συστημάτων λήψης ραδιοφώνου και τηλεόρασης και τυχόν μεταλλικών καλωδίων ή ράβδων σε τοίχους ή δάπεδα από σκυρόδεμα.

Προστάτεψε το κατοικίδιό σου

• Το κατοικίδιό σου δεν μπορεί να προστατευτεί από κεραυνούς, είναι δική σου ευθύνη να το προστατέψεις. Αφαίρεσε τυχόν μεταλλικό σαμαράκι ή λουρί. Παρόλο που το μέταλλο δεν έλκει ηλεκτρισμό, είναι καλός αγωγός και μπορεί να επιδεινώσει τυχόν τραυματισμούς, όπως εγκαύματα, αν χτυπηθεί. 
• Μην αφήνεις το κατοικίδιό σου σε εξωτερικό χώρο ή αλυσοδεμένο σε δέντρο κατά τη διάρκεια καταιγίδας με κεραυνούς. Τα σκυλόσπιτα ΔΕΝ είναι ασφαλή καταφύγια. φέρε το κατοικίδιό σου μέσα.

Αν χτυπήσει κάποιος κεραυνός

• Κάλεσε αμέσως το 166. Είναι ασφαλές να χρησιμοποιήσεις κινητό ή ασύρματο τηλέφωνο κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας.
• Εάν το θύμα δεν αναπνέει, δώσε τις πρώτες βοήθειες, εάν φυσικά γνωρίζεις ΚΑΡΠΑ.
• Εάν αναπνέει, έλεγξε εάν έχει καρδιακό παλμό. Τα καλύτερα σημεία για να ελέγξεις για σφυγμό είναι η καρωτίδα στον αυχένα και η μηριαία αρτηρία στη βουβωνική χώρα. Να θυμάσαι ότι ο κεραυνός προκαλεί συχνά έμφραγμα. Επίσης, αναζήτησε άλλους πιθανούς τραυματισμούς γιατί ο κεραυνός μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα, σοκ και μερικές φορές αμβλύ τραύμα.
• Εάν η περιοχή είναι κρύα και υγρή, η τοποθέτηση ενός προστατευτικού στρώματος, όπως μπουφάν, κουβέρτα ή πλαστικό φύλλο, μεταξύ του ατόμου και του εδάφους μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της υποθερμίας (ασυνήθιστα χαμηλή θερμοκρασία σώματος).
• Μπορείς να αγγίξεις το θύμα, το φορτίο του κεραυνού έχει εξαφανιστεί μετά το χτύπημα.
• Μετακίνησε το θύμα σε ασφαλές μέρος. ο κεραυνός μπορεί να χτυπήσει στο ίδιο μέρος δύο φορές..shape.gr/