Φύλλα Αλεξανδρείας (σέννα): ένα βότανο για τη δυσκοιλιότητα!

Το έντερο θεωρείται από πολλούς ως «ο βασιλιάς των οργάνων», καθώς παθήσεις που οφείλονται στη μη ομαλή λειτουργία του, είναι ικανές να επηρεάσουν πολύπλευρα τη ζωή των ατόμων.

Μία από αυτές τις παθήσεις είναι και η δυσκοιλιότητα, που αποτελεί την πλέον εμφανιζόμενη γαστρεντερική διαταραχή στις μεσογειακές χώρες της Ευρώπης, ακόμη και από πολύ μικρή ηλικία. Συγκεκριμένα έπειτα από επιδημιολογικές έρευνες, η εμφάνιση δυσκοιλιότητας κυμαίνεται από 2% έως 30% στο γενικό πληθυσμό και είναι συχνότερη σε γυναίκες, όσο αυξάνεται σταδιακά και η ηλικία τους.[1]

Για το λόγο αυτό, πλήθος ανθρώπων ανά τα χρόνια, έχουν καταφύγει στην αναζήτηση φυσικών τρόπων, όπως είναι τα βότανα για δυσκοιλιότητα, ώστε να ανακουφίζονται από τα συμπτώματά της.  Ένα από αυτά τα βότανα είναι και η σέννα ή σιναμική, ή αλλιώς φύλλα Αλεξανδρείας.

Φύλλα Αλεξανδρείας: τι είναι;

Τα φύλλα Αλεξανδρείας προέρχονται από το φυτό σέννα και χρησιμοποιούνται ως αφέψημα ήδη από τα αρχαία χρόνια, κυρίως για την καθαρτική τους δράση. Τα συχνότερα είδη για την παρασκευή του είναι το Cassia acutifolia ή Cassia angustifolia. [2]

Τα φυτά σέννα είναι μικροί θάμνοι που καλλιεργούνται στη Σομαλία, την αραβική χερσόνησο και κοντά στον ποταμό Νείλο και οι εμπορικές ονομασίες τους είναι σέννα αλεξανδρινή, φύλλα Αιγύπτου ή φύλλα Αλεξανδρείας. Φυτά, επίσης εντοπίζονται, σε μικρότερες εκτάσεις στην νότια Ινδία και το Πακιστάν. Η ενεργή αρχή για τις ευεργετικές ιδιότητες της σέννα έγινε για πρώτη φορά από τον Stoll, το 1941. [3]

Φύλλα Αλεξανδρείας: Iδιότητες και οφέλη

Τα σημαντικότερα οφέλη του φυτού σέννα είναι τα εξής:

• Θεραπεία δυσκοιλιότητας

Η πιο κοινή εφαρμογή της σέννας είναι ως τσάι για τη δυσκοιλιότητα, καθώς ενισχύει την εντερική κινητικότητα.  Αυτό επιτυγχάνεται, μιας και τα φύλλα της περιέχουν δραστικές ενώσεις, γνωστές ως γλυκοσίδες σέννας ή σεννοσίδες, οι οποίες δεν μπορούν να απορροφηθούν από το πεπτικό σύστημα, αλλά μπορούν να διασπαστούν από τα βακτήρια του εντέρου. Η διάσπαση αυτή ερεθίζει την επένδυση του παχέος εντέρου και δημιουργούνται περισσότερες συσπάσεις. Παράλληλα, η σέννα εμποδίζει την επαναρρόφηση νερού και ηλεκτρολυτών στο κόλον με αποτέλεσμα τα κόπρανα να είναι πιο μαλακά και εύκολα στην αποβολή τους. [4]Είναι εγκεκριμένη από τον FDA για την χορήγησή της σε ενήλικες και παιδιά ηλικίας δύο ετών και άνω. [5]

• Προετοιμασία εντέρου για κολονοσκόπηση

 Συγκεκριμένα, έρευνες έδειξαν ότι το βότανο σέννα, συνδυαστικά με άλλους παράγοντες (π.χ. διουρητικά ή μαλακτικά κοπράνων) για την κάθαρση του εντέρου, φαίνεται να είναι περισσότερο αποτελεσματικό, από τη λήψη του καθενός από αυτά μεμονωμένα. Η λήψη τους πρέπει να γίνεται πριν τον ύπνο καθώς απαιτούνται 6-12 ώρες για να δράσουν. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να αποδειχθεί αν η σέννα από μόνη της μπορεί να έχει το ίδιο αποτέλεσμα στο έντερο για αυτή τη διαδικασία. [2]

• Αντιμετώπιση αιμορροΐδων

 Οι αιμορροΐδες είναι πρησμένες φλέβες και ιστοί που εντοπίζονται στο κάτω μέρος του ορθού και συνοδεύονται από συμπτώματα πόνου αιμορραγίας και κνησμού. Η χρόνια δυσκοιλιότητα αποτελεί το κύριο αίτιο, αλλά και οι περιστασιακές κρίσεις δυσκοιλιότητας ενδέχεται να ερεθίσουν τις προϋπάρχουσες αιμορροΐδες. Έτσι, λοιπόν, το βότανο αυτό σε ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις φαίνεται να ανακουφίζει τα προαναφερθέντα συμπτώματα, περαιτέρω μελέτες όμως είναι απαραίτητες για την εγκυρότητα αυτού του ισχυρισμού. [5]

• Σέννα: αδυνάτισμα

 Οι σπόροι από το φυτό σέννα περιέχουν ενώσεις όπως ανθρακινόνες, ναφθοπυρόνες, πτητικά έλαια και έλαια, που επιφέρουν αδυνατιστικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, οι τρόποι με τους οποίους αυτές οι ουσίες εξασφαλίζουν απώλεια βάρους εντοπίζονται[6]:

1. στη μειωμένη απορρόφηση λιπιδίων, μέσω της αναστολής της παγκρεατικής λιπάσης.
2. στην αύξηση του αισθήματος κορεσμού, με την ενεργοποίηση του πεπτιδίου-1 (GLP-1) τύπου γλυκαγόνης.
3. στη μειωμένη απορρόφηση υδατανθράκων, μέσω της καταστολής της παγκρεατικής άλφα-αμυλάσης.

• Αντιπαρασιτικό

Το βότανο αυτό είναι πολύ αποτελεσματικό για την καταστροφή παρασίτων από τον εντερικό σωλήνα και περισσότερο, όταν συνδυάζεται με άλλα ανθελμινθικά βότανα, όπως τζίντζερ και μάραθο. [7]

• Υγιές πεπτικό

 Η σέννα περιέχει ένζυμα που βοηθούν στην αποκατάσταση των εκκρίσεων του γαστρικού υγρού στο στομάχι. Επίσης, περιέχει την ένωση ρεσβερατρόλη, που δρα ως αντιφλεγμονώδες στον γαστρεντερικό σωλήνα. [7]

Υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χρήση της και για άλλους σκοπούς, αλλά δεν υπάρχουν αρκετές αξιόπιστες πληροφορίες για τη χρησιμότητά της.

Φύλλα Αλεξανδρείας: Δοσολογία 

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών (FDA) έχει εγκρίνει τη σέννα ως μη συνταγογραφούμενο φάρμακο για τη θεραπεία της δυσκοιλιότητας. Η πιο συνηθισμένη δοσολογία είναι:

• Παιδιά: 8,5 χιλιοστόγραμμα (mg) την ημέρα για να προκληθεί μία μόνο κένωση
• Παιδιά άνω των δώδεκα ετών και ενήλικες: 17,2 mg την ημέρα, αλλά όχι περισσότερο από 34,4 mg την ημέρα
• Ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας: 17 mg την ημέρα
• Μετά τον τοκετό: 28 mg την ημέρα, χωρισμένη σε δύο δόσεις (σε περίπτωση θηλασμού είναι απαραίτητη η συναίνεση μαίας ή παιδιάτρου για τη χρήση προϊόντων σέννας)

Δεν συνιστάται η χρήση σέννας για περισσότερο από μια εβδομάδα κάθε φορά. [8]

Τρόποι χρήσης

Οι μορφές με τις οποίες η σέννα διατίθεται προς κατανάλωση είναι:

• Τσάι: Το τσάι δυσκοιλιότητας όπως συνηθίζουν να το αποκαλούν, δεν είναι ιδιαίτερα αρωματικό από μόνο του, αλλά περιγράφεται ως ένα αφέψημα με ήπια, γλυκιά και ελαφρώς πικρή γεύση. Ωστόσο, πολλά προϊόντα του εμπορίου συνδυάζουν τη σέννα μαζί με άλλα βότανα, οπότε και αλλάζει το τελικό άρωμα και η γεύση. Μπορεί να παρασκευαστεί είτε βάζοντας 1-2γρ αποξηραμένων φύλλων σέννας για 10 λεπτά σε ζεστό νερό, είτε χρησιμοποιώντας φακελάκια τσαγιού ή μείγματα βοτάνων, στα οποία όμως δεν είναι ακριβής η ποσότητα σέννας που περιέχουν. [4]
• Βάμμα: λήψη 2-3ml βάμματος δύο έως τρεις φορές ημερησίως ή σύμφωνα με τις υποδείξεις γιατρού ή βοτανολόγου. [6]
• Συμπλήρωμα σέννας: Σε αυτή τη μορφή, επιφέρει καθαρκτικά αποτελέσματα και μπορεί ο καθένας να την προμηθευτεί. Ωστόσο, να σημειωθεί ότι, η λήψη ενός τέτοιου συμπληρώματος απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη γιατρού, ώστε να γνωρίζει πόση ποσότητα σεννοσιδών  προσλαμβάνει αλλά και τυχόν αλληλεπίδραση του με φαρμακευτικές αγωγές. [2]

Φύλλα Αλεξανδρείας: Παρενέργειες

Οι συχνότερες παρενέργειες της σέννας ή σιναμικής είναι [4]: 

• Ναυτία
• Εμετοί 
• Διάρροια
• Κράμπες
• Φούσκωμα
• Δυσφορία στο στομάχι

Ωστόσο, αυτές οι παρενέργειες είναι συνήθως ήπιας μορφής και κρατάνε για μικρό χρονικό διάστημα.

Τα παραπάνω συμπτώματα ενδέχεται να εμφανιστούν, όταν η σέννα χρησιμοποιείται για περισσότερο από μια εβδομάδα, χωρίς την επίβλεψη θεράποντα ιατρού, είτε όταν η κατανάλωση σεννοσιδών ξεπερνά τα 34,4mg δύο φορές την ημέρα.

Όσον αφορά το κομμάτι της εγκυμοσύνης, η δυσκοιλιότητα είναι μια από τις πιο συχνές παθολογικές καταστάσεις που επηρεάζει το 11-38% των εγκύων γυναικών. 

Οι γλυκοσίδες σέννας απορροφώνται μόνο σε ελάχιστη ποσότητα από το έντερο και απεκκρίνονται στη χολή (με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αλλοιωθεί η λειτουργία του λεπτού εντέρου). Επομένως, η παρατεταμένη χρήση της μπορεί να προκαλέσει διαταραχές υγρών και ηλεκτρολυτών, κυρίως απώλεια καλίου. 

Επίσης, έρευνες έδειξαν ότι οι σεννοσίδες δεν παρουσίασαν καμία διέγερση των συσπάσεων της μήτρας σε εγκύους. Αντίθετα, μια ελαφρά αναστολή της συχνότητας της φυσιολογικής συστολής παρατηρήθηκε σε ορισμένες περιπτώσεις. [9]

Περαιτέρω μελέτες, όμως, είναι απαραίτητες για την ανάδειξη περισσότερων πληροφοριών.

Φύλλα Αλεξανδρείας: Αντενδείξεις

Όσοι πάσχουν από φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (νόσο του Crohn, ελκώδη κολίτιδα), Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (IBS), απόφραξη εντέρου, σκωληκοειδίτιδα, ναυτία ή φλεγμονή στομάχου, κωλικοειδή, αιμορροΐδες, διάρροια ή ειλεό δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν τη σέννα. [5]

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, στο θηλασμό, καθώς και σε παιδιά κάτω των 7 ετών θα πρέπει επίσης να ενημερώνεται ο γιατρός και να δίνει την έγκρισή του.

Επιπλέον, μπορεί να έχει αλληλεπίδραση με σκευάσματα για αντιαρρυθμικούς, διουρητικούς και αντιυπερτασικούς σκοπούς. 

Σε ασθενείς με νεφρικές διαταραχές είναι πιθανό να παρουσιαστούν διαταραχές στο ισοζύγιο ηλεκτρολυτών, κυρίως καλίου (όπως αναφέρθηκε πιο πάνω). Η σέννα, όπως όλα τα υπακτικά πιθανόν να μειώνει την απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών Α, D, K & E. [4]

Από όσα αναφέρθηκαν παραπάνω γίνεται αντιληπτό, ότι η σέννα ή σιναμική, αποτελεί έναν πιο ήπιο τρόπο για τη βελτίωση της εντερικής κινητικότητας και την ανακούφιση από την περιστασιακή δυσκοιλιότητα. 

Βέβαια, ο τρόπος χορήγησης και η ποσότητα που λαμβάνεται από τον καθένα είναι καλό να καθορίζεται από επιβλέποντα ιατρό, καθώς η ανεξέλεγκτη χρήση του βοτάνου, επιφέρει παρενέργειες, ηπιότερης ή σοβαρότερης μορφής, με αποτελέσματα αντίθετα από τα αρχικώς επιθυμητά.w.vita4you.gr