Bακτήρια υπάρχουν παντού. Κάποια από αυτά είναι ακίνδυνα, άλλα ωφέλιμα, ενώ υπάρχουν κι εκείνα που είναι εξαιρετικά επικίνδυνα – και ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.

Εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από βακτηριακές λοιμώξεις, ακόμα και μετά από χρήση αντιβιοτικών. Αυτό συμβαίνει επειδή τα φάρμακα συχνά δεν είναι πλέον αποτελεσματικά, καθώς τα βακτήρια έχουν γίνει ανθεκτικότερα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), η ανθεκτικότητα των βακτηρίων στα αντιβιοτικά προκάλεσε το 2019 περίπου 1,27 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως.

Η διαφορά μεταξύ αντοχής στα αντιβιοτικά και μικροβιακής αντοχής

Σήμερα επικεντρωνόμαστε στην αντοχή των βακτηρίων στα αντιβιοτικά, με αφορμή την εβδομάδα ευαισθητοποίησης για το θέμα που έχει κηρύξει από τη Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Αντίθετα, ο όρος «μικροβιακή αντοχή» (ΜΑ) αναφέρεται σε όλους τους τύπους μικροοργανισμών – βακτήρια, παράσιτα, ιούς και μύκητες – που έχουν προσαρμοστεί, ούτως ώστε να αποδεικνύονται ανθεκτικοί στις συνήθεις θεραπείες.

Το πρόβλημα έγκειται στο ότι τα υπάρχοντα φάρμακα είναι λιγότερο αποτελεσματικά έως και καθόλου. Εναλλακτικές λύσεις συχνά δεν υπάρχουν, καθιστώντας ακόμη και ορισμένες παθήσεις που είναι κατά βάση θεραπεύσιμες, όπως οι ουρολοιμώξεις, θανατηφόρες.

Ο ΠΟΥ κατατάσσει τα επικίνδυνα βακτήρια βάσει διαφόρων κριτηρίων:

  • Ποσοστά θνησιμότητας
  • Συχνότητα εμφάνισης (αριθμός λοιμώξεων)
  • Επιβάρυνση της υγείας
  • Εξέλιξη της ανθεκτικότητας
  • Μεταδοτικότητα
  • Δυνατότητα πρόληψης
  • Δυνατότητες θεραπείας
  • Αναπτυξιακή πορεία νέων φαρμάκων

Τα βακτήρια βαθμολογούνται με βάση τα παραπάνω κριτήρια και στη συνέχεια κατατάσσονται σε μία σειρά επικινδυνότητας. Η λίστα του ΠΟΥ για το 2024 περιλαμβάνει 24 βακτήρια, με 8 από αυτά να ξεχωρίζουν.