Οι Ευρωπαίοι καπνίζουν όλο και λιγότερο – Οι 3 χώρες με τους λιγότερους καπνιστές και η θέση της Ελλάδας

Aρνητική πρωτιά εξακολουθεί να κρατά η Ελλάδα, καθώς συγκαταλέγεται στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά καπνιστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρά τις εκστρατείες ενημέρωσης, την αντικαπνιστική νομοθεσία και τις διεθνείς δεσμεύσεις για βιώσιμη ανάπτυξη, το κάπνισμα παραμένει συνυφασμένο με την καθημερινότητα εκατομμυρίων, όπως δείχνει πρόσφατη έκθεση της Eurostat.

Στην κορυφή της ΕΕ βρίσκονται πλέον χώρες που καταγράφουν αισθητά σημαντικές μειώσεις, ενόσω η Ελλάδα συνεχίζει να κινείται αντίθετα στο ρεύμα, με ανησυχητικά υψηλά ποσοστά τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες. Την ίδια ώρα, η Eurostat μετρά την πρόοδο ή την οπισθοδρόμηση των κρατών σε σχέση με τον στόχο βιώσιμης ανάπτυξης «Καλή υγεία και ευημερία» (SDG 3), χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, τον δείκτη καπνίσματος στον πληθυσμό 15 ετών και άνω.

Η εν λόγω βιώσιμη ανάπτυξη αποσκοπεί στη διασφάλιση της υγείας και την προώθηση της ευημερίας όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως ηλικίας. Αυτό επιδιώκεται μέσω της βελτίωσης της υγείας των παιδιών και των μητέρων, της εξάλειψης σοβαρών μεταδοτικών νοσημάτων και της μείωσης των μη μεταδοτικών και ψυχικών ασθενειών.

Επίσης, στοχεύει στην ελαχιστοποίηση των παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με τη συμπεριφορά (όπως το κάπνισμα ή η κατανάλωση αλκοόλ) και με το περιβάλλον. Για να το επιτύχει αυτό, αξιολογεί την πρόοδο των κρατών-μελών τόσο μακροπρόθεσμα (2009–2023) όσο και βραχυπρόθεσμα (2017–2023), διαπιστώνοντας «σημαντική πρόοδο» και στις δύο περιόδους, όσον αφορά τη μείωση των καπνιστών.

Μείωση του καπνίσματος, αλλά όχι παντού – Η εικόνα της Ελλάδας

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για το 2023, το 24% του πληθυσμού της ΕΕ ηλικίας 15 ετών και άνω δήλωσε ότι καπνίζει. Πρόκειται για μείωση 2 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το 2017, όταν το ποσοστό ανερχόταν στο 26%. Το ποσοστό παραμένει υψηλότερο στους άνδρες (28%) σε σχέση με τις γυναίκες (21%).

Ο δείκτης καπνίσματος βασίζεται σε στοιχεία από την έρευνα Eurobarometer και αφορά άτομα που δηλώνουν ότι καπνίζουν συστηματικά τσιγάρα σε πακέτο, πούρα, πουράκια ή καπνό πίπας. Δεν περιλαμβάνονται άλλα προϊόντα όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ή σακουλάκια νικοτίνης (snus).

Η Σουηδία καταγράφει το χαμηλότερο ποσοστό καπνιστών στην ΕΕ, μόλις 8%, ενώ ακολουθούν η Ολλανδία (11%) και η Δανία (14%). Οι τρεις αυτές χώρες παρουσιάζουν και τα χαμηλότερα ποσοστά καπνίσματος σε άνδρες και γυναίκες:

• Σουηδία: 9% ανδρών και 8% γυναικών
• Ολλανδία: 13% ανδρών και 10% γυναικών
• Δανία: 16% ανδρών και 12% γυναικών

Στον αντίποδα, η Βουλγαρία εμφανίζει το υψηλότερο συνολικό ποσοστό καπνιστών (37%), με την Ελλάδα να ακολουθεί κατά πόδας (36%) και την Κροατία να βρίσκεται εξίσου ψηλά (35%). Παρά τις συνολικές βελτιώσεις σε επίπεδο ΕΕ, αρκετά κράτη-μέλη εξακολουθούν να παρουσιάζουν ποσοστά άνω του 30%, γεγονός που δείχνει ότι το πρόβλημα παραμένει έντονο σε ορισμένες περιοχές.

Ο ρόλος του φύλου στη διαμόρφωση των ποσοστών – Η πρωτιά της Ελλάδας

Στη Βουλγαρία, σχεδόν οι μισοί άνδρες καπνίζουν (49%), ενώ εξίσου υψηλά ποσοστά καταγράφονται στη Λετονία (48%) και τη Λιθουανία (43%). Η Ελλάδα βρίσκεται στην πέμπτη θέση, με ποσοστό 40% στους άνδρες.

Όσον αφορά τις γυναίκες, η Ελλάδα κρατά την πρώτη θέση σε ολόκληρη την ΕΕ, με 32%, ξεπερνώντας κατά πολύ τον μέσο ευρωπαϊκό όρο (21%). Ακολουθούν η Κροατία (30%), η Ρουμανία (29%) και η Βουλγαρία (27%).

Το χάσμα ανάμεσα στα φύλα είναι αισθητό: το ποσοστό καπνίσματος στους άνδρες στην ΕΕ είναι 7 μονάδες υψηλότερο από εκείνο των γυναικών (28% έναντι 21%). Ωστόσο, η Ελλάδα αποτελεί αξιοσημείωτη εξαίρεση, με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά και στα δύο φύλα, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για στοχευμένες πολιτικές δημόσιας υγείας.

ygeiamou.gr