21 Αυγούστου 2025

Ημερομηνία λήξης στα τρόφιμα: Πόσο σημαντική είναι, τι πρέπει να προσέχετε

 Ημερομηνία λήξης στα τρόφιμα: Πόσο σημαντική είναι, τι πρέπει να προσέχετε

Σύμφωνα με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό ReFED, εκτιμάται ότι κάθε χρόνο πετιούνται τεράστιες ποσότητες τροφίμων λόγω σύγχυσης σχετικά με την ημερομηνία λήξης.

Όταν ανοίγετε το ψυγείο, πόσο συχνά ελέγχετε την ημερομηνία λήξης κάθε τροφίμου; Η συσκευασία του γιαουρτιού αναφέρει ότι είναι καλό για μερικές ημέρες ακόμα, αλλά η ετικέτα στη μισοχρησιμοποιημένη σάλτσα μπάρμπεκιου αναφέρει ότι έπρεπε να καταναλωθεί κατά προτίμηση πριν από την περασμένη Κυριακή. Μπορείτε ακόμη να την καταναλώσετε;

Η απάντηση είναι περίπλοκη.

Οι ημερομηνίες λήξης στις συσκευασίες τροφίμων υποδεικνύουν συνήθως πότε το φαγητό έχει την καλύτερη γεύση, όχι πότε δεν είναι ασφαλές για κατανάλωση.

Παρότι είναι σημαντικό να προσέχετε την ημερομηνία λήξης για ορισμένα τρόφιμα, σύμφωνα με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό ReFED εκτιμάται ότι κάθε χρόνο πετιούνται τεράστιες ποσότητες τροφίμων λόγω σύγχυσης σχετικά με την ημερομηνία λήξης.

Σύμφωνα με τη Londa Nwadike, καθηγήτρια επιστήμης τροφίμων στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Νότιας Ντακότα, κάθε εταιρεία χρησιμοποιεί τη δική της μεθοδολογία για να καθορίζει την ημερομηνία λήξης ενός τροφίμου.

Για παράδειγμα, ορισμένες εταιρείες μπορεί να χρησιμοποιούν μαθηματικά μοντέλα για να προβλέψουν πότε μειώνεται η φρεσκάδα, ενώ άλλες μπορεί να διεξάγουν ειδικές δοκιμές όπου τα τρόφιμα αποθηκεύονται σε υψηλότερες θερμοκρασίες, υψηλή υγρασία ή αυξημένα επίπεδα οξυγόνου. Άλλες πάλι μπορεί να εκθέτουν ένα προϊόν σε μούχλα, μύκητες ή παθογόνα όπως το E.coli ή η σαλμονέλα. Ορισμένες εταιρείες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να διεξάγουν εκτεταμένες δοκιμές και μπορεί απλώς να βασίζουν τις ημερομηνίες τους σε εκείνες των ανταγωνιστών.

Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχει μεγάλη ασυνέπεια: Δύο σχεδόν πανομοιότυπα προϊόντα, συσκευασμένα την ίδια ημέρα, μπορεί να έχουν ουσιαστικά διαφορετικές ημερομηνίες λήξης.

Σύμφωνα με ειδικούς που επικαλούνται σε άρθρο τους οι New York Times, οι ημερομηνίες λήξης δεν είναι ένα κόλπο για να σας κάνουν να αγοράσετε περισσότερα, αλλά προϊόν ενός χαοτικού συστήματος. Και για τα περισσότερα τρόφιμα, η κατανάλωσή τους μετά την ημερομηνία δεν αποτελεί πρόβλημα υγείας.

Κάποιοι είπαν ότι θα πρέπει να δίνετε προσοχή στις ετικέτες «ανάλωση πριν από» και «λήξη στις», ειδικά στα ευπαθή προϊόντα. Η έκφραση «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» αναφέρεται γενικά στην ποιότητα. (Σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ, στην περίπτωση τροφίμων τα οποία είναι μικροβιολογικώς ιδιαίτερα ευαλλοίωτα και τα οποία, ενδέχεται, έπειτα από σύντομο χρονικό διάστημα, να συνιστούν κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, η ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας αντικαθίσταται από την τελική ημερομηνία ανάλωσης).

Τα κατεψυγμένα τρόφιμα συνήθως διατηρούνται καλά έως και ένα χρόνο, ακόμη και αν έχουν αποψυχθεί και καταψυχθεί ξανά. Τα κλειστά καρυκεύματα, τα λάδια και τα κονσερβοποιημένα προϊόντα διαρκούν συχνά αρκετά χρόνια. Τα αυγά στο ψυγείο είναι καλά για τρεις έως πέντε εβδομάδες και τα γαλακτοκομικά προϊόντα στο ψυγείο συνήθως διαρκούν από μία έως τρεις εβδομάδες μετά το άνοιγμα.

Οι πιο σημαντικές ημερομηνίες λήξης είναι στο κρέας και τα θαλασσινά, το μη παστεριωμένο τυρί και γάλα, τις παιδικές τροφές και τα τρόφιμα που παρασκευάζονται στο κατάστημα, ανέφεραν οι ειδικοί.

Η ημερομηνία στο ωμό κρέας «δεν αποτελεί εγγύηση» ότι θα διαρκέσει τόσο πολύ στο σπίτι, λέει η Meredith Carothers, ειδικός στην ασφάλεια τροφίμων στην Υπηρεσία Ασφάλειας και Επιθεώρησης Τροφίμων του USDA, επειδή τα οικιακά ψυγεία συχνά δεν είναι τόσο κρύα όσο αυτά στα παντοπωλεία.

«Μόλις το πάρετε σπίτι, είναι καλύτερο να το χρησιμοποιήσετε μέσα σε μία έως δύο ημέρες περίπου εάν πρόκειται για πουλερικά ή τέσσερις έως πέντε ημέρες εάν πρόκειται για ωμό κόκκινο κρέας» όπως το βοδινό, το χοιρινό, το μοσχάρι και το αρνί, λέει. Τα οικιακά ψυγεία πρέπει να διατηρούνται κάτω από τους 4 βαθμούς Κελσίου, προσθέτει.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι καταναλωτές θα πρέπει να χρησιμοποιούν την κοινή λογική και να μην αφήνουν να τους καταλαμβάνει άγχος όταν ελέγχουν το ψυγείο.

Ποια τρόφιμα χαρακτηρίζονται ως  ευαλλοίωτα

Σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ, τα τρόφιμα που περιέχουν μεγάλο ποσοστό πρωτεϊνών και υγρασίας, όπως για παράδειγμα το κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά, τα ψάρια και τα οστρακοειδή, βοηθούν στην γρήγορη ανάπτυξη των μικροοργανισμών. Αυτά τα τρόφιμα ονομάζονται τρόφιμα ευπαθή ή ευαλλοίωτα (τρόφιμα υψηλού κινδύνου) και πρέπει να προστατεύονται από επιμολύνσεις και να διατηρούνται σε κατάλληλες συνθήκες. Τα τρόφιμα αυτά συντηρούνται στο ψυγείο ή την κατάψυξη.

Ο παρακάτω πίνακας είναι ενδεικτικός:

Φωτογραφία: iStock .iatropedia.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: