Περαστικός από την καφετέρια στην Κατερίνη ο υπεύθυνος του καταστήματος φάνηκε κάπως
λυπημένος και ανήσυχος μαζί μου προσπαθώντας να ετοιμάσει τον καφέ που του ζήτησα εκείνο το
πρωί.
Χωρίς πολλές εξηγήσεις επέστησε την προσοχή μου στο άσπρο χαρτάκι που ήταν επάνω στο
τραπέζι του. Με ενδιαφέρον το κοίταξα και με έντονη περιέργεια για να διαβάσω τι γράφει. Ίσως
ήταν ένα κάποιο συγκινητικό γράμμα από παλιό φίλο, που δεν ήταν άλλο στη ζωή, σκέφτηκα.
Η καταβολή προστίμου (των) 150 ευρώ για την απουσία της μάσκας προκάλεσε δυσαρέσκεια που
μόνο κάποιος που προσπαθεί να συντηρηθεί με τους μερικούς καφέδες της ημέρας μπορεί να
κατανοήσει.
Σαν η ενοχή του προστίμου να παρέμενε ξεκρέμαστη και για όσο διάστημα το πρόστιμο θα
παρέμενε απλήρωτο, ένοιωσα την ανησυχία του μόλις ανταλλάξαμε μερικές σκέψεις πριν φύγω.
Ο ‘θύτης’ και το ‘θήραμα’, σκέφτηκα, ξαναεμφανίζονται στην Ελληνική κοινωνία. Ποτέ δεν μπορείς
να ξέρεις αν ο περαστικός που βλέπεις να περνάει έξω από το κατάστημα θέλει να βρει την
ευκαιρία να σε τιμωρήσει για παράβαση.
Συλλογιζόμενος το νεύμα της κακεχεντρίας δεν μπορούσα να μην σκεφτώ την ψυχολογική
διάσταση όλων αυτών των εμπειριών που ξεδιπλώνοντας μπροστά στα μάτια μου.
Το ‘φαντασιακό’ και το ‘πραγματικό’, το ‘φυσικό’ και το ‘συμβολικό’, ο ‘ύποπτος’ και ο ‘δίκαιος’ σαν
να γίνονταν μία μεγάλη μάζα και ήθελαν να μιλήσουν για όλα αυτά που λάμβαναν χώρα.
Η πανδημία του κορωνοϊού είχε πολλές διαστάσεις και ίσως οι μεγαλύτερες ήταν η εμμονή και η
περίπτωση του λάθους που θα προκαλούσε το μοιραίο πλήγμα της λανθασμένης πράξης στην
λάθος στιγμή. Μακάρι να μπορούσαν να αναστηθούν τα μεγάλα πνεύματα της ψυχολογίας,
φαντάστηκα μέσα μου, ώστε να δουν με τα μάτια τους πόσο άσχημα η ιστορία επαναλαμβάνεται
σαν φάρσα στη σημερινή μας κοινωνία.
Στην εποχή που εκείνοι ζούσαν, ο πόλεμος ήταν γυμνός από τους ‘καλούς’ και τους ‘κακούς’. Ο
φόβος της Γερμανικής κατοχής ήταν υπαρκτός και η δύναμη της Γερμανικής υπεροχής
αδιαμφισβήτητη μπροστά στις μέτριες διαθέσεις των άλλων χωρών να πολεμήσουν και να
υπερασπισθούν τα συμφέροντα τους.
Τώρα το πρόσωπο του ‘κακού’ λάμβανε μία διαφορετική διάσταση μίας αόρατης ύπαρξης, ιού που
είχε την διάθεση να αναλώσει χωρίς να δίνει πολλές εξηγήσεις για το πως δημιουργήθηκε και για
το πότε θα μπορέσει να κοπάσει από την δραστηριότητά του.
Όμως, ο παραλληλισμός μας με την αβεβαιότητα, την αδράνεια, την ενοχή, ζωτικές έννοιες που
έρχονται να ξαναβρούν το μονοπάτι τους στην κοινωνία μας όπως βρήκαν και στην κοινωνία
εκείνης της εποχής.
Ίσως ο παραλληλισμός να είναι υπερβολικός για μια Δυτική κοινωνία που πολέμησε με κανόνια,
σφαίρες και όπλα σε σύγκριση με μία σημερινή Δυτική κοινωνία που θέλει να νομίζει πως υπάρχει
μέσα στα πλοκάμια της κοινωνικής ασφάλισης καθώς και στις πολλές δυνατότητες για
μετανάστευση και εργασία σε άλλες χώρες.
Όμως η συνάντηση με τον υπεύθυνο του καταστήματος φαίνεται να περιέχει όλα εκείνα τα
στοιχεία που ήταν τόσο ζωτικά στην εποχή του πολέμου μιας ‘άλλης’ εποχής, με την Ελληνική
κοινωνία του 2020. Ακόμα και αν οι ομοιότητες παραμένουν αμυδρές τα ίδια κοινωνικά στοιχεία
εμφανίζονται με την ίδια δριμύτητα ακόμα και αν υπάρχουν με διαφορετική μορφή.
Η μεγάλη χρονική διάρκεια στην οποία η προσαρμογή της κοινωνίας στην απομόνωση της
καραντίνας, την υποχρεωτική μάσκα, και της επιβολή προστίμων ίσως συνθέτουν ένα σώμα από
ομοιότητες. Έρχεται να δημιουργήσει ακόμα ένα χειρότερο τοξικό κράμα όταν βρεθεί μπροστά στην
αδιαμφισβήτητη παγκόσμια οικονομική κατάρρευση που αργά ή γρήγορα θα λάβει χώρα.
Τελικά η παγκοσμιοποίηση μας έκανε πολίτες μίας ενιαίας συμπαραγωγής κοινωνικών
μορφωμάτων που δεν είναι μακριά το ένα από το άλλον. ‘Ομως ανεξάρτητα από το διάβα τους
αυτά τα μορφώματα μπορούν και ξαναφέρνουν στην επιφάνεια με το ίδιο πάθος εκείνα τα ίδια
ψυχολογικά τραύματα που έχουν να κάνουν με την ζωτικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας για
ολοκλήρωση και ευημερία.
Ο κορωνοϊός δεν είναι χρήσιμος ως γεγονός γιατί απλά μας υπενθυμίζει την μικρότητα του
ανθρώπου να διαχειριστεί μεγάλους κινδύνους αλλά μάλλον γιατί μας θυμίζει πόσο πολύ έχουμε
αγνοήσει τους ίδιους φόβους που νομίζαμε πως ξεπεράσαμε μέσα από την οικονομική και
τεχνολογική ευημερία και ανάπτυξη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου