Πόνος στην πλάτη - Πότε συνδέεται με την καρδιακή προσβολή;

 

Η καρδιακή προσβολή ή έμφραγμα του μυοκαρδίου συμβαίνει, όταν ο μυς της καρδίας δε λαμβάνει επαρκή ροή αίματος με την κατάλληλη ποσότητα οξυγόνου, για κρίσιμο χρονικό διάστημα. Υπό αυτές τις συνθήκες, το μυοκάρδιο σταματά να συστέλλεται και οδηγείται σε νέκρωση. Συχνά, η καρδιακή προσβολή παρουσιάζει συμπτώματα, με πιο τυπικό τον πόνο στο στήθος (στηθάγχη), αλλά και τη σιαγόνα, τον ώμο, το βραχίονα, το επιγάστριο, την πλάτη. Πότε, λοιπόν, ο πόνος στην πλάτη συνδέεται με την καρδιακή προσβολή;

Εστιάζουμε σε πέντε βασικά ερωτήματα:

1. Έχει αυξημένες πιθανότητες ο εξεταζόμενος να έχει υποστεί καρδιακή προσβολή;  Ένας παχύσαρκος άνδρας, άνω των 40 ετών, καπνιστής, διαβητικός, δυσλιπιδαιμικός, υπερτασικός, με γνωστό οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου, έχει πολύ υψηλή πιθανότητα καρδιακής προσβολής, ακόμα και αν η συμπτωματολογία είναι άτυπη.   

     Ποια είναι η θέση, η έκταση, η έντση και ο χαρακτήρας του ενοχλήματος; Πόνος στην πλάτη ανάμεσα στις ωμοπλάτες, διάχυτος, που θυμίζει περισσότερο έντονο βάρος ή σφίξιμο, είναι πιθανότερο να προέρχεται από την καρδιά.

2.   Ο πόνος στην πλάτη σχετίζεται με αλλά συμπτώματα; Η ταυτόχρονη παρουσία ή η συσχέτιση με προκάρδιο ή οπισθοστερνικό άλγος, εφίδρωση, ωχρότητα και εμετούς ενισχύει την υποψία καρδιακής προσβολής.

3.   Πώς, ποτέ  και για πόσο εμφανίζεται; Αυξανομένης συχνότητας, σταδιακά επιδεινούμενος πόνος, συνήθως κατά την κόπωση, διαρκείας λεπτών ή ωρών, πρέπει να θεωρηθεί καρδιακής προέλευσης.

4.   Υπάρχει κάτι, που επιδεινώνει ή βελτιώνει τον πόνο; Ο πόνος στη ράχη, που επιδεινώνεται με την άσκηση (ιδιαίτερα, μετά από γεύμα), την έντονη συναισθηματική φόρτιση, τις ακραίες θερμοκρασίες (ιδιαίτερα το ψύχος), ενώ βελτιώνεται με την ανάπαυση, είναι πιθανότατα καρδιακός πόνος.   

Συνεπώς, μία γυναίκα 30 ετών, με ελεύθερο ιστορικό, εντοπισμένα τσιμπήματα στην ράχη, που δε σχετίζονται με αλλά συμπτώματα ή την άσκηση και διαρκούν μερικά δευτερόλεπτα, έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά, που ελαχιστοποιούν την πιθανότητα καρδιακής προσβολής.

Ανάμεσα σε αυτές τις δυο ακραίες περιπτώσεις ασθενών, μία γυναίκα χωρίς κανένα ανησυχητικό χαρακτηριστικό, και από την άλλη τυπική συμπτωματολογία σε άνδρα, με πληθώρα παραγόντων κινδύνου, υπάρχει κλιμάκωση και συνδυασμός χαρακτηριστικών, που πιθανόν πολλοί να έχουν βιώσει. Εξετάσεις, όπως είναι αιματολογικοί δείκτες εμφράγματος, ηχοκαρδιογράφημα, δοκιμασία κόπωσης, έχουν σημαντική θέση στον έλεγχο ενός πόνου στην πλάτη. Ωστόσο, η άσκοπη χρήση μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα. Κρίσιμος είναι ο ρόλος του καρδιολόγου στην αποσαφήνιση συμπτωμάτων, ιδιαίτερα όταν έχουν άτυπα χαρακτηριστικά.      

Φώτιος Τσάκαλης, Καρδιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών