ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ-ΚΙΡΚΙΝΤΖΕΣ

 Αν υπάρχει αυτό που λένε παράδεισος, το χωριό μας, ο Κιρκιντζές, ήταν ένα δείγμα του. Κοντά στο Θεό ζούσαμε, ψηλά, ανάμεσα σε κατάφυτα βουνά, και ξαγναντεύαμε

ολόκληρο τον καρπερό κάμπο της Έφεσος, που ήτανε δικός μας ίσαμε τη θάλασσα, ώρες δρόμο, όλο συκομπαχτσέδες και λιόδεντρα, καπνά, μπαμπάκια, στάρια, καλαμπόκια και σουσάμια. Μεγαλοτσιφλικάδες δεν είχαμε στον Κιρκιντζέ να ρουφούν το μεδούλι μας. Δύσκολο να μας φάει εμάς, κείνη την εποχή, τ’ αμανάτι. Ο κάθε χωριανός ήτανε νοικοκύρης στη γη του. Είχε το δίπατο σπίτι του, είχε και τον εξοχικό κούλα του, με μποστάνια, καρυδιές, μυγδαλιές, μηλιές, αχλαδιές και κερασιές. Και δεν ξεχνούσε να φυτεύει κι ανθόκηπους για το κέφι του. Τι του στοίχιζε σαν είχε εκείνα τα γάργαρα νερά και τα πηδηχτά ρυάκια, που κελάρυζαν χειμώνα – καλοκαίρι!΄Οταν μέστωνε το κριθάρι, τα χωράφια μας μοιάζανε με χρυσαφένιες θάλασσες. Μα σαν τις ελιές μας καμαρωτές δε θα αντάμωνες πουθενά. Ο καρπός τους άφθονος, κρουστός,γυαλιστερός,-σωστέςθραψερές-αραπινίτσες……»

 Έτσι περιγράφει η Διδώ Σωτηρίου στο μυθιστόρημά της “Ματωμένα Χώματα” το χωριό,  τον Κιρκιντζέ

Γεωγραφική θέση

Ο Κιρκιντζές (Ορεινή Έφεσος) βρίσκεται στα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας, σε πλαγιά του βουνούΓαλλήσιου που λεγόταν και Μεσωγίς, 8 χιλιόμετρα ανατολικά της αρχαίας Έφεσου. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς ιδρύθηκε, πάντως το χωριό υπήρχε ήδη κατά το 18ο αιώνα. Στα τέλη του 19ου αιώνα στον Κιρκιντζέ κατοικούσαν χριστιανοί ορθόδοξοι και λίγοι μουσουλμάνοι.

 Ονομασία

Υπάρχουν τρείς ερμηνείες για την προέλευση του ονόματος του χωριού.

    1.) Η πρώτη άποψη λέει ότι σαράντα Χριστιανοί-Έλληνες, οι οποίοι εργάζονταν σε έναν τσιφλικά της περιοχής του ζήτησαν να φύγουν και με την άδειά του εγκαταστάθηκαν στο βουνό και το χω¬ριό ονομάστηκε Κιρκιντζές από τον αριθμό σαράντα( κίρκ στην Τουρκική).

    2.) Η δεύτερη άποψη λέει ότι ονομάστηκε Κιρκιντζές  πάλι από τον αριθμό σαράντα(κίρκ), αλλά επειδή ήταν το τεσσαρακοστό χωριό στον κατάλογο του νομού Αϊδινίου.

  3.) Η Τρίτη άποψη λέει το όνομα του χωριού προέρχεται από την τουρκική λέξη çirkince που σημαίνει «ασχημούλης». Όπως φαίνεται από τα οθωμανικά κατάστιχα και από τις προφορικές μαρτυρίες των κατοίκων του χωριού, το χωριό λεγόταν Τσιρκιντζέ, αλλά με το πέρασμα του χρόνου το όνομα μετατράπηκε από τους κατοίκους του σε Κιρκιντζέ. Το όνομα « ασχημούλης» επιλέχθηκε από τους κατοίκους για να αποτρέπει τους Τούρκους να το επισκεφτούν. Στα ελληνικά έγγραφα το όνομα του χωριού αναφερόταν ως «Ορεινή Έφεσος». Μετά την αποχώρηση των ορθόδοξων κατοίκων του χωριού και την εγκατάσταση των Τούρκων ονομάστηκε Şirince, δηλαδή «ομορφούλης».

    ΄Αλλες ονομασίες του χωριού

    Çirkince, Kirkince, Oreini Efesos, Şirince [Σημερινό όνομα του χωριού]

Συνοικίες

Στον Κιρκιντζέ υπήρχαν τέσσερις μαχαλάδες(συνοικίες – γειτονιές):

1.) Απάνω Μαχαλάς

Ήταν στα  βόρεια του χωριού και  εδώ βρισκόταν η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου.

  2.) Κάτω μαχαλάς

 Στη συνοικία αυτή βρισκόταν η εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου,  η κεντρική (πολιούχος ) του Κιρκιντζέ .

       Στον αυλόγυρό της βρισκόταν το γραφείο στο οποίο συνεδρίαζε η δημογεροντία και εκεί δεχόταν ο μητροπολίτης τους πιστούς, όταν ερχόταν στο χωριό.

3.)Γκοζλούκ μαχαλεσί

΄Ηταν στα νότια του χωριού. Το όνομά της σημαίνει μαχαλάς των καρυδιών.

    Στον Μαχαλά αυτόν βρισκόταν τα περισσότερα μαγαζιά.Το χωριό είχε ξενοδοχείο,φούρνους,ζαχαροπλαστεία, κουρείακαφενεία.,μύλους,ελαιοτριβεία, υποδηματοποιεία. Στον κουρέα πρώτα τους έλουζαν και μετά τους κούρευαν. Κομμωτήρια για τις γυναίκες δεν υπήρχαν. Υπήρχαν γυναίκες, οι οποίες πήγαιναν στα σπίτια και χτένιζαν τις νύφες και άλλες γυναίκες

    Η ύδρευση του χωριού γινόταν από την πηγή Μάγαρα, η οποία βρισκόταν στο βουνό του Προφήτη Ηλία. Το 1892με τη δωρεά του Χατζηδημητρίου στη συνοικία Γκοζλούκ Μαχαλεσί χτίστηκε κρήνη.

 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

 Πολιτιστικός Σύλλογος Μικρασιατών Νέας Εφέσου « Ο Ηράκλειτος»